Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гарнаста́еў, ‑ева.

Які належыць гарнастаю. Гарнастаеў след.

гарнаста́й, ‑я, м.

Пуншы драпежны звярок сямейства куніцавых, зімой белы з чорным кончыкам хваста. // Футра гэтага звярка. Шапка з гарнастая.

га́рнец, гарца, м.

1. Мера сыпкіх і вадкіх цел, роўная 3,28 літра, якой карысталіся да ўвядзення метрычнай сістэмы мер. Гарнец жыта. Гарнец гарэлкі.

2. Пасудзіна такой ёмістасці. Вохкаў селянін і з гарцам ішоў у пуставаты свіран, каб даць Боруху ў лік даўгоў мерку збожжа. Бядуля.

[Польск. garniec.]

гарнізо́н, ‑а, м.

Воінскія часці, размешчаныя ў якім‑н. населеным пункце, крэпасці. Рашучыя дзеянні брэсцкага гарнізона зрабілі настолькі моцнае ўражанне на фашысцкіх ваяк, што яны ўсю ноч чакалі наступлення з боку гарнізона крэпасці. «Беларусь». // Умацаваны населены пункт, крэпасць, дзе размяшчаюцца гэтыя воінскія часці. Партызаны дзень і ноч вялі баі, выкурваючы гітлераўцаў з гарнізону. Шахавец.

[Фр. garnison.]

гарнізо́ннік, ‑а, м.

Разм. Салдат, служачы гарнізона.

гарнізо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гарнізона, належыць яму. Гарнізонная артылерыя. Гарнізонная служба.

гарні́ла, ‑а, н.

1. Уст. Тое, што і горан (у 1 знач.).

2. Тое, што і горан (у 2 знач.). Бальшавіцкая партыя прайшла праз гарніла першай рускай рэвалюцыі. «ЛіМ». Праз гарніла мук здабыта Наша доля, воля. Колас.

гарні́р, ‑у, м.

Прыправа з агародніны, круп і пад. да рыбных і мясных страў. Шніцэль з гарнірам.

[Ад фр. garnir — упрыгожваць.]

гарні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Дадаць (дадаваць) гарнір (да мясной або рыбнай стравы).

гарні́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Той, хто падае сігналы на горне. Эй, гарніст, іграй паход! Колас. Даў адбой гарніст, і ўсе мы Спаць паклаліся на сене. Нядзведскі.