Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

размаро́жванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. размарожваць — размарозіць і размарожвацца — размарозіцца.

размаро́жвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да размарозіцца.

2. Зал. да размарожваць.

размаро́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да размарозіць.

размаро́зіцца, ‑зіцца.

Стаць размарожаным. Фрукты размарозіліся ў халоднай вадзе.

размаро́зіць, ‑рожу, ‑розіш, ‑розіць; зак., каго-што.

1. Вывесці з замарожанага стану, даць магчымасць адтаць чаму‑н. Размарозіць ягады. Размарозіць халадзільнік.

2. перан. Зноў пусціць у абарот, у эксплуатацыю (сродкі, запасы сыравіны і пад.). Размарозіць крэдыты.

размары́н, ‑у, м.

1. Вечназялёная духмяная расліна сямейства губакветных, з лісця і галін якога здабываецца эфірны алей.

2. Зімовы сорт яблыні з араматнымі салодкімі пладамі. // Яйцападобны плод гэтай яблыні.

[Лац. rosmarinus.]

размары́навы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да размарыну. Размарынавы куст.

2. Які здабываецца з лісця, галін размарыну (у 1 знач.). Размарынавае масла.

разма́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Пачаўшы марыць, захапіцца марамі, забыцца ў іх. Каб соладка размарыцца, вясковаму хлапчаняці дастаткова было прыціхнуць каля плоту. Брыль.

размары́цца, ‑мару́ся, ‑мо́рышся, ‑мо́рыцца; зак.

Разм. Знемагчыся (ад спёкі, духаты або стомы). Нейкі дзядзька, як заўсёды стомлены, размарыўся ў царкве дрымотай і заснуў у зацішным кутку. Брыль.

размары́ць, ‑мару, ‑морыш, ‑морыць; зак., каго.

Разм. Давесці да расслабленага, санлівага стану. Сонечнае цяпло, лясны водар размарылі .. [Галку]. Рамановіч. Распалілі грубачку, цяплынь паступова размарыла нас, і не было ахвоты падымацца, каб ісці далей. Карамазаў. / у безас. ужыв. У хаце было горача ад моцна напаленай печы, і хлопцаў хутка размарыла, пацягнула на сон. Корзун.

размата́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад разматаць.