Verbum

дзікарослы, ✂.

Які расце ў дзікім стане (пра расліны).

• Дзікарослыя лекавыя травы.

дзікі, ✂.

1. Які знаходзіцца на першабытнай стадыі развіцця (пра людзей), некультываваны (пра расліны), не прыручаны (пра жывёл).

   • Дзікія плямёны.
   • Дзікая яблыня.
   • Дзікая качка.

2. Незаселены, неабжыты.

   • Д. кут.

3. Неўтаймаваны, шалёны.

   • У душы яго кіпеў д. гнеў.

4. Люты, зверскі.

   • Дзікая расправа.
   • Дзікае забойства.

5. Нелюдзімы, які дзічыцца, пазбягае людзей.

6. Не звязаны ні з якімі арганізацыямі, які дзейнічае самастойна (разм.).

   • Дзікая арцель.
   • Д. пляж.
   • Адпачываць дзікім спосабам (не па пуцёўцы).

◊

• Дзікае мяса (разм.) — пабочная нарасць на ранах, якія доўга не зажываюць.

|| наз. дзікасць, ✂.

дзіклівы, ✂ (разм.).

1. Які дзічыцца, саромеецца людзей, асабліва чужых.

   • Дзіклівае дзіця.

2. Недаверлівы, палахлівы (пра жывёл).

   • Д. кот.

|| наз. дзіклівасць, ✂.

дзікун, ✂, м.

1. Чалавек з племені, якое знаходзіцца на ступені першабытнай культуры; нецывілізаваны чалавек.

2. Нелюдзімы, дзікаваты чалавек, які пазбягае людзей (разм.).

|| ж. дзікунка, ✂.

|| прым. дзікунскі, ✂.

дзіра, ✂, ж.

1. Вялікая дзірка ў вопратцы або адтуліна ў чым-н.

   • Залатаць дзіры на локцях.
   • Залажыць дзіры цэглай.

2. перан. Глухое, захалуснае месца (разм.).

   • Жыве ён у такой дзіры, што свет не бачыў.

○

• Чорная дзіра (спец.) — касмічны аб’ект, які не дае выпрамяненняў і валодае магутным полем прыцягнення.

дзіравы, ✂.

Прадраны, з дзіркамі.

• Дзіравая кішэня.
• Дзіравая лодка.

◊

• Дзіравая барада (разм. жарт.) — пра таго, хто абліваецца стравай у час яды.

• Дзіравая галава (жарт.) — пра чалавека з дрэннай памяццю.

• Дзіравыя рукі (разм.) — пра нязграбнага чалавека, у якога ўсё з рук валіцца.

дзірван, ✂, м.

1. Нявораная зямля, якая зарасла густой травой.

   • Клумбы абложаны дзірваном.

2. Тое, што і дзёран.

   • Плугамі ўзнімалі некранутыя дзірваны.

|| прым. дзірванны, ✂.

дзірванець, ✂; незак.

Зарастаць травой, пакрывацца дзёрнам, дзірваном.

• Дзірванее пакінутая зямля.

|| зак. задзірванець, ✂.

дзірваністы, ✂.

Густа парослы каранямі травяністых раслін.

• Дзірваністая зямля.

|| наз. дзірваністасць, ✂.

дзірка, ✂, ж.

1. Невялікая дзіра.

   • Зацыраваць дзіркі ў шкарпэтках.
   • Пракруціць дзірку ў дошцы.

2. Пра глухі, далёкі населены пункт (разм.).

3. мн., перан. Тое, што патрабуе выдаткаў.

   • У гаспадарцы многа дзірак.

◊

• Патрэбна як у мосце дзірка (разм. іран.) — пра што-н. непатрэбнае.

• Дзірка на дзірцы (разм.) — зусім падраны.

• Дзірка ад абаранка (разм.) — нічога, пустое месца.

|| памянш. дзірачка, ✂.