Verbum

воінскі, ✂.

1. Які мае адносіны да ваеннай справы, ваеннай службы.

   • Воінская павіннасць.
   • Усеагульны в. абавязак.

2. Уласцівы воіну (высок.).

   • Воінская доблесць.

воінства, ✂, н., зб. (высок.).

Войска, воіны.

вой, выкл.

Выказвае пачуццё болю, страху, трывогі, здзіўлення, захаплення, радасці.

• Вой, уцякайма адсюль.
• Вой, якая ты шчаслівая.

войкаць, ✂; незак. (разм.).

Вымаўляць, выкрыкваць «вой»

|| аднакр. войкнуць, ✂.

• І в. не паспеў.

|| наз. войканне, ✂.

войска, ✂, н.

Узброеныя сілы дзяржавы або частка іх.

• Сухапутныя войскі.

|| прым. вайсковы, ✂.

• Вайсковыя злучэнні.

вока, ✂, н.

1. Орган зроку, а таксама сам зрок.

   • Левае в.
   • Блакітныя вочы.
   • Хвароба вачэй.
   • Вернае в.
   • Вочы загарэліся на што-н. (вельмі захацелася мець што-н.).
   • З завязанымі вачамі (неабачліва, нераздумваючы).
   • Падняць вочы (паглядзець уверх або знізу ўверх).
   • Рабіць вялікія вочы (здзіўляцца).
   • Ісці куды вочы глядзяць (ісці абы-куды, без пэўнай мэты).
   • Закрыць вочы каму (перан. прысутнічаць пры чыёй-н. смерці).
   • Паганае в. (у забабонах: позірк, які прыносіць няшчасце).

2. перан., толькі адз. Здольнасць бачыць, набытая ў працэсе жыццёвага вопыту.

   • Бывалае в.
   • Звыклае в.
   • Гаспадарчае в.

◊

• Глядзець вачамі каго або чыімі на што — не мець уласнай думкі.

• Кідацца ў вочы — прыцягваць увагу, быць асабліва прыметным.

• Лезці ў вочы (разм. неадабр.) —

  1. старацца быць увесь час на віду, назойліва маячыць перад вачамі;
  2. быць асабліва прыметным.

• Адвесці вочы каму (разм.) — адцягнуць увагу чыю-н. ад чаго-н.

• Адкрыць вочы каму на каго-што — паказаць каго-н. у праўдзівым свеце.

• Закрываць вочы на што — знарок не заўважаць чаго-н., пакідаць без увагі што-н.

• Глядзець у вочы чаму (небяспецы, смерці і пад.) — быць блізкім да чаго-н.

• Вочы б мае не бачылі (разм.) — пра што-н. непрыемнае, што не хочацца бачыць.

• У вочы казаць (сказаць) — казаць (сказаць) адкрыта, прама.

• Чортава вока (разм.) — вельмі глыбокае, бяздоннае месца на балоце.

• Як вока схопіць або як вокам ахапіць (разм.) — колькі можна ўбачыць, як толькі далёка бачыць вока.

• Як вокам маргнуць (разм.) — пра вельмі хуткае дзеянне.

• У вочы не бачыў каго (разм.) — ніколі не бачыў каго-н.

• За вочы (гаварыць) (разм.) — завочна, у адсутнасць.

• На вока (разм.) — прыблізна, без дапамогі вымяральных сродкаў.

• З вока на вока або вока на вока — сам-насам.

• З п’яных вачэй (разм.) — у стане ап’янення.

• Упасці (укінуцца) у вока (разм.) — запомніцца, спадабацца.

• Адбіраць вочы — асляпляць (пра веснавое сонца).

• Берагчы як зрэнку вока — пільна сачыць, уважліва ахоўваць што-н.

• Вачэй не зводзіць з каго-чаго (разм.) — вельмі захапляцца кім-, чым-н.

• Вачэй не паказваць (разм.) — пазбягаць сустрэчы.

• Глянуць адным вокам (разм.) — няўважліва, хутка прачытаць што-н.

• Мець вока на каго (разм.) — таіць злосць на каго-н.

• Хоць вока выкалі (разм.) — пра начную цемнату.

• Хоць пальцам у вока (разм.) — пра густую цемру.

|| памянш. вочка, ✂ і вачаняты, ✂.

• Строіць вочкі каму-н. (какетнічаць з кім-н.).

|| прым. вочны, ✂.

вокамгненне, ✂, н.

Вельмі кароткі прамежак часу, імгненне.

вокамгненны, ✂.

Які адбываецца на працягу вельмі кароткага часу, у адзін момант.

• Вокамгненная ўспышка.

|| наз. вокамгненнасць, ✂.

вокіс, ✂, м. (спец.).

У хіміі: злучэнне элементаў сярэдняй ступені акіслення з кіслародам.

• В. вугляроду (чадны газ).

|| прым. вокісны, ✂.

вокісел, ✂, м. (спец.).

Рэчыва, якое ўяўляе сабой злучэнне хімічнага элемента з кіслародам.

• Прыродныя вокіслы.