Verbum

свежаваць, ✂; незак. (разм.).

Знімаць скуру з забітай жывёліны і разбіраць тушу.

|| зак. асвежаваць, ✂.

|| наз. свежаванне, ✂.

свежамарожаны, ✂.

Замарожаны ў свежым выглядзе.

• Свежамарожаная рыба.

свежасць, ✂, ж.

1. гл. свежы.

2. Халаднаватае, чыстае паветра; прахалода.

   • У акно дыхнула свежасцю.

3. Свежы, здаровы выгляд.

   • С. шчок.

свежы, ✂.

1. Толькі што падрыхтаваны або атрыманы, не сапсаваны, такі, якога не кранула апрацоўка.

   • Свежае мяса.
   • С. чай.
   • Свежыя кветкі.
   • Свежыя барозны.
   • Свежыя ягады.

2. Які не быў у карыстанні, ва ўжыванні.

   • Свежыя фіранкі.

3. Пра ваду, паветра: чысты, нічым не забруджаны, які часта мяняецца.

   • У хаце свежае паветра.
   • Свежая вада.

4. Халаднаваты, не вельмі цёплы.

   • Вечар досыць с.
   • С. вецер.

5. Які не страціў сваёй яркасці, натуральнай афарбоўкі.

   • Фарба на сценах не пажухла, была як свежая.
   • Свежае сена (ярка-зялёнае).
   • Свежыя ўражанні (перан. незабытыя, выразныя).

6. Поўны сіл, энергіі, здаровы (пра чалавека).

   • Са свежымі сіламі працаваць (перан. адпачыўшы, паспаўшы).

7. Які нядаўна ці толькі што з’явіўся; новы.

   • С. нумар штотыднёвіка.
   • С. чалавек (чужы, які першы раз прыйшоў куды-н.).
   • Свежыя чуткі (пакуль нікому невядомыя).
   • Свежая думка (перан. арыгінальная).

|| наз. свежасць, ✂.

• Не першай свежасці (не свежы ў 1 і 2 знач.).

свежына, ✂ і свежаніна, ✂, ж.

Свежае мяса, сала.

• Напячы свежыны.

сверб, ✂, м.

1. Адчуванне казытлівага нервовага раздражнення скуры.

2. перан. Нецярплівае жаданне чаго-н., імкненне да чаго-н.

   • Пісьменніцкі с.

свердзел, ✂, м.

Інструмент для свідравання круглых адтулін у дрэве, метале і пад.

|| прым. свердлавы, ✂.

свет, ✂, м.

1. Зямля з усім тым, што на ёй існуе; сусвет (у 2 знач.), а таксама людзі, якія насяляюць зямлю, і ўсё, што акружае чалавека.

   • Падарожжа вакол свету.
   • Пахадзіць па свеце.
   • Ні за што на свеце (ні ў якім выпадку, ніколі).
   • Гэты с. (зямны свет, жыццё як супрацьпастаўленне замагільнаму свету).
   • Той с. (замагільны свет як супрацьпастаўленне зямному свету, жыццю).
   • Няпраўдай с. пройдзеш, ды назад не вернешся (прыказка).
   • Выйсці ў с. (быць апублікаваным).
   • Зжыць са свету (загубіць, знішчыць).
   • З усяго свету (здалёк).
   • Ісці на той с. (паміраць).
   • На чым с. стаіць (вельмі моцна лаяць, крычаць).
   • Пусціць на с. (нарадзіць).
   • С. не бачыў (незвычайна).
   • Такі с. настаў (настала не тое жыццё).
   • С. аб’ехаць (пабыць у розных месцах).

2. Тое, што і сусвет (у 1 знач.).

   • Пакарыцелі свету.

3. які. Чалавечае грамадства, аб’яднанае пэўным грамадскім ладам, культурнымі і сацыяльна-гістарычнымі адзнакамі.

   • Антычны с.
   • Адышоў у нябыт стары с. (перан. змяніўся лад жыцця).

4. чаго або які. Асобная галіна жыцця, з’яў, прадметаў.

   • Жывёльны с.
   • С. гукаў.
   • Духоўны с. народа.

5. чаго або які. Якая-н. сфера, галіна дзейнасці людзей.

   • С. навукі.

6. Кола асоб, якія належаць да прывілеяваных класаў.

   • Вышэйшы с.
   • Арыстакратычны с.

7. Зямное жыццё ў процілегласць незямному.

◊

• У белы свет як у капейку (разм.) — без мэты, не ведаючы куды (ісці, ехаць і пад.).

светаадчуванне, ✂, н.

Успрыманне чалавекам навакольнага свету, што праяўляецца ў адпаведных дзеяннях, пачуццях, настроях.

светабудова, ✂, ж. (кніжн.).

Тое, што і сусвет (у 1 знач.).