Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

трыко, нескл., н.

  1. Шарсцяная, паўшарсцяная або баваўняная тканіна ўзорнага пляцення для верхняга адзення.

  2. Трыкатажнае адзенне, якое шчыльна аблягае цела і выкарыстоўваецца як тэатральны або спартыўны касцюм. Спартыўнае т.

  3. Жаночая бялізна з трыкатажу, якая прыкрывае ніжнюю частку тулава да пояса.

|| прым. трыковы, .

трылер, , м.

Кніга ці фільм з займальным, дэтэктыўным сюжэтам.

|| прым. трылерны, .

трыліснік, , м.

Расліна, у якой ліст складаецца з трох злучаных лісточкаў, а таксама відарыс такіх лісцяў на розных эмблемах.

|| прым. трыліснікавы, .

трылогія, , ж.

Тры літаратурныя або музычныя творы аднаго аўтара, аб’яднаныя агульнай ідэяй і пераемнасцю сюжэта.

трыльён, , м.

Лік роўны тысячы мільярдаў.

|| прым. трыльённы, .

трымальнік, , м.

  1. Той, хто валодае якімі-н. каштоўнымі паперамі.

    • Т. акцый.
  2. Прыстасаванне для трымання чаго-н.

    • Т. для папер.

трымаран, , м. (спец.).

Судна з трыма злучанымі ў верхняй частцы корпусамі.

|| прым. трымаранны, .

трымацца, ; незак.

  1. за каго-што. Захоўваць якое-н. становішча, ухапіўшыся за каго-, што-н.

    • Т. рукамі за плот.
    • Т. за руку.
    • Хлопчык трымаўся за бацьку.
  2. перан., за што. Старацца захаваць што-н. для сябе, утрымаць за сабою.

    • Селянін заўсёды трымаўся за зямлю.
    • Т. за пасаду.
  3. Быць умацаваным на чым-н., утрымлівацца на якой-н. апоры пры дапамозе чаго-н.

    • Гузік трымаўся на адной нітцы.
  4. за што. Прыклаўшы руку да чаго-н. або ўзяўшыся за што-н., захоўваць яе ў такім становішчы.

    • Т. за бок.
    • Т. за калена.
  5. Знаходзіцца, стаяць у якім-н. становішчы.

    • Ледзь т. на нагах ад стомы.
    • Т. на вадзе (не тануць).
  6. Не адступаць, не здавацца, моцна стаяць.

    • Т. на занятай пазіцыі.
  7. перан. Паводзіць сябе пэўным чынам.

    • Упэўнена т.
    • Манера т.
  8. У час руху прытрымлівацца пэўнага напрамку.

    • Т. правага боку дарогі.
  9. Утрымлівацца, захоўвацца.

    • Надвор’е трымалася добрае.

трымаць, ; незак.

  1. Узяўшы ў рукі (у зубы, у рот і пад.), не даваць выпасці, вырвацца.

    • Т. кніжку ў руках.
    • Т. каня за павадок.
  2. перан. Захоўваць за сабою; утрымліваць у сабе.

    • Атрад трымаў абарону.
    • Печ доўга трымае цяпло.
  3. Прымушаць знаходзіцца дзе-н. супраць волі, не выпускаць.

    • Т. у палоне.
    • Т. на галодным пайку.
  4. Мець у сябе, у сваёй уладзе, гаспадарцы; кіраваць кім-, чым-н.

    • Т. дзве каровы.
    • Т. уладу ў сваіх руках.
  5. Надаўшы чаму-н. якое-н. становішча, захоўваць яго некаторы час.

    • Т. рукі выцягнутымі ўперад.
  6. Служыць апорай чаму-н.; падтрымліваць.

    • Бэлькі трымаюць столь.
  7. Захоўваць дзе-н.

    • Т. грошы ў банку.
  8. Здаваць каму-н. за плату памяшканне.

    • Т. кватарантаў.
  9. Рухацца ў якім-н. напрамку (разм.).

    • Трымай управа.
  10. Мець кантакты з кім-, чым-н.

    • Т. сувязь з кім-н.
  11. Утрымлівацца, трымацца (пра мароз і пад.).

    • Мароз трымае ўжо другі тыдзень.
  12. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі азначае: ажыццяўляць, здзяйсняць, выконваць тое, аб чым гаворыць назоўнік.

    • Т. слова.
    • Т. экзамен.

трымцець, ; незак.

  1. Дрыжаць, калаціцца ад моцнага хвалявання, унутранага пачуцця.

    • Т. ад страху.
  2. Слаба свяціцца дрыжачым святлом.

    • На небе трымцелі зоркі.
  3. перан. Дрыжаць, заміраць.

    • Сэрца трымціць.

|| наз. трымценне, .