Verbum

трэск, ✂, м.

1. Сухі, рэзкі гук, які ўтвараецца пры ламанні, трэсканні, разрыванні і пад. чаго-н.

   • Т. галля.
   • Праваліцца з трэскам (таксама перан. пацярпець няўдачу; разм.).

2. Шум, які ўтвараецца пры рабоце механізмаў, інструментаў і пад.

   • Т. матора.
   • Т. кулямёта.

3. перан. Шуміха, пустая балбатня (разм.).

трэска, ✂, ж.

Тонкі кавалак дрэва, адчасаны ад бервяна, палена і пад.; шчэпка.

• Прынесці трэсак на падпалку.
• Лес сякуць — трэскі ляцяць (прыказка).

трэскацца, ✂; незак.

Даваць трэшчыны, расколвацца.

• Зямля пачала т. ад спёкі.

|| зак. патрэскацца, ✂.

трэснуты, ✂.

Надколаты, з трэшчынай.

• Т. гаршчок.

трэснуцца, ✂; зак. (разм.).

Моцна стукнуцца, ударыцца.

• Т. галавой аб сцяну.

трэснуць, ✂; зак.

1. Стварыць трэск.

   • Пад нагамі трэснула сухая галінка.

2. Лопнуць, раскалоцца, разламацца, утварыць трэшчыну.

3. Патрэскацца (пра скуру, губы і пад.).

4. Моцна стукнуць, ударыць (разм.).

◊

• Хоць трэсні (разм.) — пра дарэмныя намаганні, старанні.

|| незак. трэскаць, ✂.

|| наз. трэсканне, ✂.

трэст, ✂, м.

1. Аб’яднанне некалькіх аднатыпных прадпрыемстваў, а таксама наогул складанае вытворчае аб’яднанне.

   • Будаўнічы т.

2. Адна з форм манапалістычнага аб’яднання прадпрыемстваў з цэнтралізацыяй вытворчых і камерцыйных аперацый.

|| прым. трэстаўскі, ✂.

трэсці, ✂; незак.

1. Штуршкамі хістаць.

   • Т. яблыню.

2. Падкідаць, хістаць (пры яздзе па няроўнай дарозе).

   • На калдобінах воз трэсла.

3. чым. Часта махаць, ківаць чым-н.

   • Т. галавой.

4. Перамешваючы, рыхтаваць што-н.

   • Т. трасянку.

5. Рабіць вобыск (разм.).

6. Выклікаць дрыжыкі (пра холад, ліхаманку, страх і пад.).

   • Хворага трэсла (безас.) ад высокай тэмпературы.

7. перан., каго. Непакоіць, пазбаўляць пакою, турбаваць.

8. Узмахваючы чым-н., ачышчаць ад чаго-н., выбіваць.

   • Т. дыван.
   • Т. кудзелю.

|| зак. вытрасці, ✂.

|| аднакр. трасянуць, ✂.

|| наз. трасенне, ✂ і трасяніна, ✂.

трэсціся, ✂; незак.

1. Часта хістацца, калаціцца.

   • Лісты ціха трэсліся.
   • Рукі трасуцца.

2. Падскокваць (пры яздзе па няроўнай дарозе).

   • Ехалі, трэсліся па камяністай дарозе.

3. перан. Хвалявацца за каго-, што-н.

   • Т. над дзецьмі.
   • Т. за капейку.

4. перад кім-чым і без дапаўнення. Адчуваць страх, боязь.

   • Т. перад начальствам.

трэфы, ✂, ж.

Картачная масць з малюнкам чорнага крыжыка ў выглядзе трылісніку.

|| прым. трэфовы, ✂.

• Т. кароль.