Verbum

сцягно, ✂, н.

Частка нагі (у жывёл — задняй канечнасці) ад тазасцегнавога да каленнага сустава.

|| прым. сцегнавы, ✂.

• Сцегнавая косць.

сцягнуцца, ✂; зак.

1. Туга падперазаць сябе чым-н.

   • С. дзягай.

2. Сабрацца, сканцэнтравацца ў адным месцы (пра многіх).

   • Войскі сцягнуліся да пераправы.

3. Пайсці куды-н. (разм.).

   • Сцягнуўся недзе на цэлы дзень.

4. Пра што-н. з абутку: з цяжкасцю быць знятым.

   • Бот ледзь сцягнуўся з нагі.

5. Здоўжыцца, марудна прайсці (разм.).

   • У трывожным чаканні сцягнулася ноч.

|| незак. сцягвацца, ✂.

сцягнуць, ✂; зак.

1. Цягнучы, зняць каго-, што-н. адкуль-н.

   • С. посцілку з ложка.
   • С. боты з ног.

2. Цягнучы, перамясціць у другое месца.

   • С. калёсы з дарогі.

3. Звалачы ў адно месца (пра многае).

   • С. жэрдзе ў кучу.

4. Сабраць, сканцэнтраваць у адным месцы.

   • С. атрады да пераправы.

5. Нацягваючы, зблізіць, злучыць канцы чаго-н.

   • С. канцы лука.

6. Знесці што-н. далёка.

   • Дзеці сцягнулі кудысьці граблі.

7. Украсці (разм.).

   • С. кнігу ў суседа.
   • Ваўкі сцягнулі авечку.

8. Туга перавязаць, сціскаючы што-н.

   • С. шнуроўку.
   • С. паскам сукенку.

9. Пра сутаргу: звесці, скурчыць (разм. безас.).

   • Сутаргай сцягнула нагу.

10. часцей безас., што. Пачаць зацвердзяваць.

    • На дварэ марозік, гразь сцягнула.

11. безас., што. Пра ваду: зменшыцца.

    • Пасля паводкі ваду сцягнула.

|| незак. сцягваць, ✂.

|| наз. сцягванне, ✂.

сцягняк, ✂, м.

1. Тое, што і сцягно.

2. Гатунак мяса — верхняя частка задняй ляжкі, кумпяк.

|| прым. сцягнячны, ✂.

сцяжок, ✂, м.

Тое, што і флажок.

|| прым. сцяжковы, ✂.

сцяжына, ✂, ж. (разм.).

Сцежка.

|| памянш. сцяжынка, ✂.

сцялежыцца, ✂; зак.

Пра калёсы: зляцець з перадка.

|| незак. сцялежвацца, ✂.

сцялежыць, ✂; зак.

Пра калёсы: сарваць з перадка.

|| незак. сцялежваць, ✂.

сцямнелы, ✂.

Які стаў цёмным, пацямнеў.

• С. твар.

сцяна, ✂, ж.

1. Вертыкальная частка будынка, памяшкання.

   • Цагляная с.
   • Драўляная с.

2. Высокая агароджа.

   • Гарадская с.

3. чаго або якая. Стромая бакавая паверхня чаго-н.

   • С. ямы.

4. адз., перан., чаго. Суцэльная маса чаго-н., якая ўтварае перашкоду, заслону для чаго-н.

   • С. лесу.
   • С. дажджу.

◊

• Свае сцены (разм.) — пра свой дом.

• Сцяна да сцяны (разм.) — у непасрэднай блізкасці, па суседству (жыць, знаходзіцца і пад.).

• Лезці на сцяну (разм. неадабр.) — моцна раздражняцца.

• Ілбом сцяны не праб’еш (разм.) — пра марныя спробы дасягнуць чаго-н.

• Ставіць да сцяны каго (разм.) — расстрэльваць.

• І сцены вушы маюць (разм.) — папярэджанне аб асцярожнасці, бо могуць падслухаць.

• Як у сцяну гарохам каму што (разм. неадабр.) — не рэагуе, не звяртае ўвагі на сказанае.

• Як за каменнай сцяной (разм.) — пад надзейнай аховай (жыць, адчуваць сябе).

|| памянш. сценка, ✂.

|| прым. сценны, ✂ і сценавы, ✂.

• Сценная ніша.
• Сценавыя блокі.