Verbum

шчыльнасць, ✂, ж.

1. гл. шчыльны.

2. Маса цела, заключаная ў адзінцы яго аб’ёму (спец.).

   • Ш. вады.

шчыльнець, ✂; незак.

Станавіцца больш шчыльным (у 1 і 3 знач.).

|| зак. пашчыльнець, ✂.

шчыльны, ✂.

1. З цесна злучанымі часцінкамі або які змяшчае вялікую колькасць чаго-н. у малым аб’ёме, прасторы.

   • Шчыльная тканіна.
   • Шчыльна (прысл.) зачыніць дзверы.
   • Шчыльныя слаі атмасферы.
   • Шчыльнае насельніцтва.
   • Ш. плот.

2. Цесны, з абмежаванай прасторай.

   • Шчыльная пасудзіна.

3. перан. Насычаны якімі-н. мерапрыемствамі, падзеямі.

   • Ш. графік мерапрыемстваў.

|| наз. шчыльнасць, ✂.

шчымець, ✂; незак.

1. Востра балець, пячы ад драпін, раздражнення і пад. або ныць, балець тупым болем.

   • Шчыміць рука ад драпін.
   • Шчымела сэрца (таксама перан. пра душэўныя перажыванні).

2. Выклікаць адчуванне прыгнечанасці, нуды і пад.

   • У грудзях ад крыўды шчымела.

|| наз. шчымленне, ✂.

шчымлівы, ✂.

1. Які выклікае раздражненне, рэзкі боль.

   • Ш. пах.

2. Тупы, ныючы (пра боль).

3. Моцны, неадольны, які хвалюе.

   • Шчымлівае жаданне.

|| наз. шчымлівасць, ✂.

шчыпацца, ✂; незак.

1. Шчыпаць (у 1 знач.) каго-н. або шчыпаць адзін аднаго.

2. Тое, што і шчыпаць (у 2 знач.).

|| наз. шчыпанне, ✂.

шчыпаць, ✂; незак.

1. Зашчамляць да болю скуру пальцамі.

   • Ш. за лыткі.

2. Выклікаць адчуванне болю, свербу, пякоты і пад.

   • Мароз шчыпле шчокі.
   • Гарчыца шчыпле язык.
   • Крыўда шчыпала сэрца (перан. прыносіла душэўны боль.).

3. Зашчамляючы чым-н. (пальцамі, зубамі), аддзяляць.

   • Ш. вішні.
   • Конь шчыпаў траву.
   • Ш. валакно.

|| зак. абшчыпаць, ✂ і ашчыпаць, ✂.

|| аднакр. ушчыпнуць, ✂ і шчыпнуць, ✂.

|| наз. шчыпок, ✂.

|| наз. шчыпанне, ✂, абшчыпванне, ✂ і ашчыпванне, ✂.

|| прым. шчыпальны, ✂.

• Шчыпальная машына (у прадзільнай вытворчасці).

шчыпковы, ✂.

Пра музычныя інструменты: такі, з якога гукі здабываюцца шчыпком пальцаў або спецыяльнай цвёрдай пласцінкай.

• Шчыпковыя струнныя інструменты (арфа, гітара, гуслі, мандаліна і пад.).

шчыпцы, ✂.

Інструмент для сціскання, схоплівання ў выглядзе двух змацаваных на шарніры стрыжняў.

• Хірургічныя ш.
• Ш. для арэхаў.

|| прым. шчыпцовы, ✂.

шчыпчыкі, ✂.

Маленькія шчыпцы.