Verbum

абарані́цца гл. абараніць.

абарані́ць, -раню́, -ро́ніш, -ро́ніць; -ро́нены; зак.

1. каго-што. Адбіць напад ворага, не даць у крыўду каго-н.

А.

Радзіму.

А. дзяцей.

2. каго-што. Засцерагчы ад шкоднага дзеяння каго-, чаго-н.

А. сады ад вусеня.

3. што. Адстаяць чые-н. інтарэсы, правы, погляды; выступіць на судзе ў якасці абаронцы.

А. падсуднага.

А. прынцып дэмакратызму.

○

Абараніць дысертацыю (праект, дыплом) — публічна на пасяджэнні вучонага савета (дзяржаўнай камісіі) адстаяць навуковую вартасць дысертацыі (праекта, дыплома) з мэтай атрымання адпаведнай вучонай ступені або пацвярджэння кваліфікацыі.

|| незак. абараня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| звар. абарані́цца, -раню́ся, -ро́нішся, -ро́ніцца; незак. абараня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца (да 1 і 2 знач.).

|| наз. абаро́на, -ы, ж.

абараня́льны, -ая, -ае.

Тое, што і абарончы.

абараня́ць гл. абараніць.

абара́ць, -ару́, -арэ́ш, -арэ́; -аро́м, -араце́, -ару́ць; -ары́; -ара́ны; зак., што.

Узараць зямлю вакол чаго-н.

А. яблыню.

А. участак пашы.

|| незак. абво́рваць, -аю, -аеш, -ае.

абарача́льнасць, -і, ж.

1. гл. абарачальны.

2. Перамяшчэнне транспартных сродкаў туды і назад за пэўны прамежак часу (спец.).

А. вагонаў.

3. Праходжанне тавараў, грошай праз абарот (у 4 знач.).

А. капіталу.

абарача́льны, -ая, -ае (спец.).

Здольны вяртацца ў свой першапачатковы, зыходны стан.

Абарачальныя рэакцыі.

|| наз. абарача́льнасць, -і, ж.

абарачэ́нне, -я, н.

Тое, што і абарот (у 1 і 4 знач.).

А.

Зямлі вакол Сонца.

Грашовае а.

Пусціць у а.

абарва́цца, -ву́ся, -ве́шся, -ве́цца; -вёмся, -вяце́ся, -ву́цца; -ві́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Адарвацца, аддзяліцца ад чаго-н.

Трос абарваўся.

2. Не ўтрымаўшыся, зваліцца, упасці адкуль-н.

А. з рыштавання.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Нечакана спыніцца, перарвацца (пра якое-н. дзеянне, працэс).

Гутарка абарвалася.

Песня абарвалася.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Рэзка, без паступовага пераходу кончыцца.

За горадам шаша абарвалася.

5. Абнасіцца, знасіць да дзірак вопратку.

|| незак. абрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. абры́ў, -ры́ву, м. (да 1 знач.).

абарва́ць¹, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак.

1. што. Сарваць што-н.

А. яблык.

2. што. Абабраць, пазрываць плады, ягады і пад.

А. яблыню.

3. што. Вырваць што-н.

А. пялёсткі рамонка.

4. што. Адарваць што-н. ад чаго-н.; моцна нацягнуўшы, разарваць.

А. фіранку.

А. электраправодку.

5. перан., што. Раптоўна і рэзка спыніць якое-н. дзеянне.

А. песню.

6. перан., каго. Перапыніць, прымусіць змоўкнуць каго-н. (разм.).

А. субяседніка.

7. што. Пашкодзіць, пакусаць; разарваць, кусаючы (пра сабак; разм.).

Сабака абарваў штаны.

◊

Абарваць тэлефон (разм.) — часта, многа званіць па тэлефоне.

|| незак. абрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абры́ў, -ры́ву, м. (да 4 знач.).