Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

я́лік, -а, мн. -і, -аў, м.

Невялікая шлюпка з адной ці дзвюма парамі вёсел.

|| прым. я́лікавы, -ая, -ае і я́лічны, -ая, -ае.

ялі́на, -ы, мн. -ы, ялін, ж.

Высокая елка.

ялка́вець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ее; незак.

Станавіцца ялкавым на смак.

ялка́вы, -ая, -ае.

Трохі ёлкі (пра тлушчы).

Ялкавае сала.

|| наз. ялка́васць, -і, ж.

яло́вы гл. елка.

ялча́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; незак.

Псуючыся, станавіцца ёлкім (пра тлушчы).

У цёплым месцы масла ялчае.

|| зак. з’ялча́ць, -а́е і паялча́ць, -а́е.

ям, -а, мн. -ы, -аў, м. (уст.).

Паштовая станцыя, дзе праезджыя мянялі коней.

|| прым. ямскі́, -а́я, -о́е.

Ямская хата (памяшканне такой станцыі).

я́ма, -ы, мн. -ы, ям, ж.

1. Паглыбленне ў зямлі.

Выкапаць яму.

Памыйная я.

Паветраная я. (перан.: участак у паветры, дзе самалёт рэзка зніжаецца, нібыта правальваецца). Капаць яму каму-н. (перан.: рыхтаваць непрыемнасць).

2. Абсталяванае паглыбленае месца для захоўвання чаго-н. (спец.).

Хаваць бульбу ў яме.

Вугальная я. (на судне). Аркестравая я.

3. Упадзіна, нізіна (разм.).

Вёска стаіць у яме.

|| памянш. я́мка, -і, ДМ я́мцы, мн. -і, я́мак, ж. (да 1 знач.).

ямб, -а, м.

Вершаваная двухскладовая стапа з націскам на другім складзе.

|| прым. ямбі́чны, -ая, -ае.

Ямбічная стапа.

я́міна, -ы, мн. -ы, я́мін, ж. (разм.).

Тое, што і яма (у 1 і 3 знач.).

|| памянш. я́мінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.