Verbum

эмпіры́зм, -у, м.

1. Філасофскі кірунак, які прызнае пачуццёвае ўспрыманне і вопыт адзінай крыніцай пазнання і недаацэньвае значэнне паняццяў, тэарэтычных абагульненняў пры вывучэнні асобных фактаў, з’яў.

2. Даследчы метад, заснаваны на апісанні фактаў, без далейшых заключэнняў і тэарэтычных абагульненняў (кніжн.).

|| прым. эмпіры́чны, -ая, -ае.

эмпі́рык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Паслядоўнік эмпірызму (у 1 знач.).

2. Вучоны, які будуе свае даследаванні на эмпірызме (у 2 знач.; кніжн.).

эмпіры́чны, -ая, -ае.

1. гл. эмпірызм, эмпірыя.

2. Прасякнуты эмпірызмам, заснаваны на эмпірыі; вопытны.

Э. вывад.

|| наз. эмпіры́чнасць, -і, ж.

эмпіры́я, -і, ж. (кніжн.).

1. Чалавечы вопыт увогуле, успрыманне ўсяго знешняга органамі пачуццяў.

2. Назіранне ў натуральных умовах у адрозненне ад эксперыменту.

|| прым. эмпіры́чны, -ая, -ае.

эмпірыякрытыцы́зм, -у, м.

Суб’ектыўна-ідэалістычны кірунак у філасофіі і метадалогіі навукі канца 19 — пачатку 20 ст., які адмаўляе аб’ектыўнае існаванне матэрыяльнага свету і разглядае яго як з’яву свядомасці і спалучэнне адчуванняў індывіда.

э́му, нескл., м.

Вялікая птушка атрада казуарападобных з буравата-шэрым апярэннем і доўгімі нагамі; аўстралійскі страус.

эму́льсія, -і, ж. (спец.).

1. Вадкасць з узважанымі ў ёй часціцамі іншай вадкасці.

2. Святлоадчувальны слой на фотапласцінках, фота- і кінаплёнцы (уст.).

|| прым. эмульсі́йны, -ая, -ае.

эмфа́за, -ы, ж. (спец.).

1. У літаратуры: узмацненне эмацыянальнай выразнасці мовы, якое дасягаецца зменай інтанацыі і выкарыстаннем парадку слоў і розных рытарычных фігур.

2. У лінгвістыцы: спосаб артыкуляцыі, які стварае напружанасць у гучанні некаторых зычных гукаў.

|| прым. эмфаты́чны, -ая, -ае.

Э. націск.

эмфізе́ма, -ы, ж. (спец.).

Хваробатворнае скапленне паветра ў якіх-н. органах, тканках.

Э. лёгкіх.

Тканкавая э.

|| прым. эмфіземато́зны, -ая, -ае.

эндакрынало́гія, -і, ж.

Навука аб залозах унутранай сакрэцыі і захворваннях, звязаных з парушэннем іх функцый.

|| прым. эндакрыналагі́чны, -ая, -ае.