Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нелагі́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць нелагічнага. Нелагічнасць вывадаў.

нелагі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які супярэчыць логіцы, пазбаўлены логікі. Нелагічнае заключэнне. // Непаслядоўны, супярэчны ў сваіх думках, паводзінах і пад.

нелады́, ‑оў; адз. няма.

Разм.

1. Непаразуменні паміж кім‑н.; сваркі. — А ці чулі вы, панічыку, што Курульчука перамяшчаюць ад нас? — Перамяшчаюць? — спытаў Лабановіч. — Чаму ж яго перамяшчаюць? — Нелады ў іх з дарожным майстрам, — растлумачыла старожка. Колас. І пачаліся ў сям’і нелады. Жонкі братоў сварацца, адна адну заядаюць, — рады няма. Такая пайшла між імі калатня, што і мужыкі нічога зрабіць не могуць. Якімовіч.

2. Няўдачы. [Мая:] Доўга штось яго чакаем. Час дамоўлены мінае, Чуе сэрца нелады. [Тамара:] У таемным гэтым краі Недалёка да бяды. А. Александровіч. // Непаладкі. Не лёгка расправіцца з прарывамі, бо не ўсе цэхі механізаваны. У адным цэху нелады, а тармозіцца работа ў іншых цэхах... Чорны.

нелапы́, а́я, ‑о́е.

Абл. Немалы. Дзве зялёныя пляшкі і нелапы пакуначак у ружовай анучцы занялі яго рукі. Гартны.

неласка́васць,

гл. няласкавасць.

неласка́вы,

гл. няласкавы.

нелая́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць нелаяльнага; нелаяльныя адносіны да каго‑н.

нелая́льны, ‑ая, ‑ае.

Які парушае прынятыя палажэнні, законы і пад. Нелаяльныя паводзіны.

нелега́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан нелегальнага.

нелега́льны, ‑ая, ‑ае.

Не дазволены законам; падпольны. Нелегальны гурток. Нелегальны часопіс. □ Нам стала цесна ў рамках нашай першапачатковай нелегальнай сувязі, яна ўжо тармазіла рух наперад. Казлоў. Неўзабаве і сама Цётка вымушана была перайсці на нелегальнае становішча. Клімковіч.