Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

непакры́ты, ‑ая, ‑ае.

Без галаўнога ўбору. [Лясніцкі] дзесьці пакінуў шапку і ішоў з непакрытаю галавою. Шамякін. Ціхі вецер развяваў непакрытыя валасы Аксінні. Лынькоў.

непала́дкі, ‑дак і ‑каў; адз. непаладка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

1. Адсутнасць наладжанасці; недахопы ў рабоце чаго‑н. [Марцін:] — Слоў няма: МТС перадавая, але ўсякіх непаладак там вельмі многа. Лупсякоў. Стрыманы, ветлівы, камандарм амаль заўсёды, прыязджаючы ў дывізію, быў незадаволены, знаходзіў розныя непаладкі. Мележ.

2. Непаразуменні, сваркі; нелады. Апошні рубеж сталасці пройдзен, выпрабаванне на трываласць сям’і зроблена. Мінулі хвіліны спрэчак і непаладак. Ваданосаў.

непалахлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Такі, якога цяжка напалохаць; даволі смелы. Непалахлівы чалавек.

непа́лец,

гл. непальцы.

непаліўны́, ‑ая, ‑ое.

Спец. Такі, які не патрабуе штучнага арашэння. Непаліўныя землі.

непа́лка,

гл. непальцы.

непа́льскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да непальцаў, Непала. Непальская мова.

непа́льцы, ‑аў; адз. непалец, ‑льца, м.; непалка, ‑і, ДМ ‑лцы; мн. непалкі, ‑лак; ж.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Непала.

непаме́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць непамернага; празмернасць.

непаме́рны, ‑ая, ‑ае.

Які не паддаецца вымярэнню; вельмі вялікі, празмерны. Непамернае гора. Непамерны цяжар. □ Раптам самалёт з непамернай вышыні вопрамеццю пачаў падаць на зямлю. Чарот. Вёску падпалілі немцы за супраціўленне сялян цяжкім непамерным падаткам і кантрыбуцыям. Лынькоў.