Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

таталіза́тар, ‑а, м.

1. Механічны лічыльнік на скачках, які паказвае грашовыя стаўкі на таго ці іншага каня, а таксама бюро, якое прымае стаўкі і аддае выйгрыш.

2. Гульня на грошы на скачках.

[Фр. totalisateur.]

таталіта́рнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць таталітарнага.

таталіта́рны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. З адкрыта тэрарыстычнай дыктатурай буржуазіі; фашысцкі. Таталітарны рэжым. Таталітарная дзяржава.

[Фр. totalitaire з лац.]

таталітары́зм, ‑у, м.

Кніжн.

1. Адна з форм аўтарытарнай буржуазнай дзяржавы, якая характарызуецца яе поўным кантролем над усімі сферамі жыцця грамадства; таталітарны рэжым.

2. Напрамак буржуазнай палітычнай думкі, які апраўдвае антыдэмакратычную сістэму палітычнага кіравання і выступае за дыктатуру асобы.

тата́льнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць татальнага.

тата́льны, ‑ая, ‑ае.

Усеабдымны, усеагульны. Татальная мабілізацыя.

[Фр. total.]

тата́мі, нескл., н.

Цыноўка з саломы. // У спорце — пруткі дыван з сінтэтычных матэрыялаў для барацьбы дзю-до.

[Япон.]

тата́рка,

гл. татары.

тата́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да татараў, які належыць, уласцівы ім. Татарская мова. Татарскія песні. Татарская культура.

тата́ры, ‑аў; адз. татарын, ‑а, м.; татарка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. татаркі, ‑рак; ж.

1. Народ, які складае асноўнае насельніцтва Татарскай АССР.

2. Назва некаторых народнасцей цюркскай моўнай групы, якія жывуць у Паволжы, Сібіры, Крыме.

3. Назва цюркскіх, мангольскіх і некаторых іншых плямён, аб’яднаных у 13–15 стст. у дзяржаву Залатой Арды.