Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

апяку́н, апекуна, м.

1. Асоба, якой даручана апека, апякунства. Прызначыць апекуна.

2. перан. Той, хто ахоўвае, абараняе каго‑, што‑н. [Варакса:] — А ты, Міхал, добранькім апекуном выступіў. Карпаў.

апяку́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Жан. да апякун.

апяку́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да апякунства. Апякунскія абавязкі. Апякунская камісія.

апяку́нства, ‑а, н.

1. Абавязкі па апецы. Узяць каго‑н. пад сваё апякунства.

2. перан. Дакучлівы клопат аб кім‑н., нагляд за кім‑н. Аднак Сяргей не змог доўга цярпець такога апякунства і ўмяшання ў яго сямейныя, справы. Рамановіч.

апяку́нстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.

Быць апекуном. // перан. Клапаціцца аб кім‑, чым‑н., ахоўваць, абараняць каго‑, што‑н.

ап’яне́ласць, ‑і, ж.

Стан ап’янелага.

ап’яне́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення; захмялелы. Пятро, крыху ап’янелы ад выпітага лікёру, абнімаў.. [Любу] і цалаваў у вусны, у гарачыя шчокі. Шамякін.

2. перан. Узбуджаны чым‑н. Ап’янелы ад шчасця.

ап’яне́нне, ‑я, н.

1. Стан паводле знач. дзеясл. ап’янець.

2. перан. Захапленне, экстаз, самазабыццё. Любіць музыку да ап’янення.

ап’яне́ць, ‑еш, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Стаць п’яным, упіцца. Пасля трэцяй шклянкі Візэнер ап’янеў. Шамякін. [Стойба:] — Толькі я адразу ап’янеў, бо дагэтуль ніколі не піў. Асіпенка.

2. перан. Прыйсці ў стан захаплення, узбуджанасці, экстазу ад якога‑н. моцнага ўражання, перажывання. Ап’янець ад радасці. Ап’янець ад шчасця. Ап’янець ад поспехаў.

ап’янёны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ап’яніць.