Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сырадэ́левы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сырадэлі. Сырадэлевая плантацыя.

сырадэ́ля, ‑і, ж.

Аднагадовая кармавая расліна сямейства бабовых. Бацька век зжыў на гаспадарцы, а ён — вучыць: сырадэлю сей, буракі на полі садзі. Крапіва.

[Ісп. serradella.]

сырае́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Ядомы грыб з пласціністай крохкай яркаафарбаванай шапкай. Лес вялікі, грыбоў — хоць касой касі: на імшарынах — махавікі, як жоўтыя сонцы, у ельніку-асінніку — акуратныя ваўнянкі і сыраежкі. Лось.

сыраква́ша, ‑ы, ж.

Густое кіслае малако. [Цешча] прынесла драчоны, пузаты трохлітровы гарлач і старанна сабрала з яго ўвесь вяршок, аж да сіняватай сыраквашы. Б. Стральцоў.

сырамало́т, ‑у, М ‑лоце, м.

Абмалот збожжа адразу пасля сушкі ў полі, без прасушвання ў сушні, гумне.

сырамало́тны, ‑ая, ‑ае.

Вымалачаны адразу пасля сушкі ў полі (пра збожжа).

сырамя́тнік, ‑а, м.

Спецыяліст па вырабу сырамятных скур.

сы́рамятны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сырамяці; з’яўляецца сырамяццю. Цяпер бубен стаяў за засланкаю — падсыхаў, бо яго сырамятная скура вельмі хутка пацела ў духаце і пачынала даваць такія гукі, нібы хто гасіў качалкаю па кажусе. Кулакоўскі. // Зроблены з сырамяці. Сырамятная пуга. □ Вайтовіч адпусціў трошкі вальней сырамятныя лейцы. Пальчэўскі. // Які мае адносіны да вырабу сырамяці. Сырамятны цэх.

сы́рамяць, ‑і, ж.

Нядубленая скура, апрацаваная пэўным спосабам тлушчавымі рэчывамі, якая ідзе на конскую збрую і тэхнічныя вырабы. Пахла дзёгцем і сырамяццю ад развешаных на сценах хамутоў. Паслядовіч.

сыраро́б, ‑а, м.

Спецыяліст па сыраробству.