Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

тара́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.

1. Біць, удараць тараном ​2 (у 1 знач.). Тараніць крапасныя сцены. // Біць, удараць якім‑н. прадметам, прыладай як тараном.

2. Разбіваць або прабіваць наскрозь чым‑н.

3. Наносіць праціўніку ўдар корпусам баявой машыны. Тараніць самалёт ворага. // без дап. Пайсці на таран (у 3 знач.).

4. Прарываць фронт праціўніка прыёмам тарана (у 4 знач.). Тараніць абарону праціўніка.

тара́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Тое, што і таран ​1.

тара́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да тарана ​2, прызначаны для яго. Таранная тактыка. Таранныя тарпеды.

2. Які робіцца пры дапамозе тарана. Таранны ўдар.

таранта́с, ‑а, м.

Спецыяльная дарожная павозка на чатырох колах, звычайна крытая. Разгневаны Любіш, у тарантасе адразу памчаў у Навагрудак. Місько.

таранта́сны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тарантаса. Тарантасныя колы.

тара́нтул, ‑а, м.

Ядавіты павук, пашыраны галоўным чынам на поўдні Еўропы.

[Іт. tarantola.]

тарантэ́ла, ‑ы, ж.

1. Італьянскі народны танец, які выконваецца ў хуткім тэмпе, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць тарантэлу. Іграць тарантэлу.

2. Музычны твор у тэмпе такога танца. Тарантэла Ліста. Тарантэла Шастаковіча.

[Іт. tarantella.]

тарара́м, ‑у, м.

Разм. Шум, грукат. [У ніжніх пакоях] стаіць такі вэрхал і тарарам, ажно глушыць вушы. Людзі гавораць усе разам, стараюцца перакрычаць адны адных. Бядуля. [Алёша:] — Іду гэта па Зарэччы, чую, у хаце адной аж на сцену лезе народ, лямант, візг... А пасля, братка, як паднялі тарарам, — хоць уцякай!.. Брыль. // Сварка, скандал. [Васіль:] — Насця зноў тарарам падыме, што п’ём малачко ад дзвюх кароў. Шамякін.

тарара́х, выкл.

Разм.

1. Ужываецца як гукаперайманне для абазначэння моцнага, раскацістага гуку.

2. у знач. вык. Ужываецца паводле знач. дзеясл. тарарахаць — тарарахнуць і тарарахацца — тарарахнуцца.

тарара́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да тарарахнуцца.