Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ратыфікава́цца, ‑куецца; незак.

Зал. да ратыфікаваць.

ратыфікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.

Аформіць (афармляць) ратыфікацыю.

ратыфікацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ратыфікацыі. Ратыфікацыйная грамата.

ратыфіка́цыя, ‑і, ж.

Зацвярджэнне вышэйшым органам дзяржаўнай улады міжнароднага дагавору, заключанага прадстаўніком улады; канчатковае зацвярджэнне міжнароднага пагаднення. Назіраючы ажыўлены рух навокал парламента, мы ўспомнілі, што сёння адбываюцца дэбаты па ратыфікацыі так званых парыжскіх пагадненняў. Лынькоў.

[Фр. ratification ад лац. ratus — які мае законную сілу і facere — рабіць.]

ра́унд, ‑а, М ‑дзе, м.

У боксе: прамежак часу (звычайна тры мінуты), на працягу якога адбываецца адна схватка бою.

[Англ. round.]

ра́ут, ‑у, М рауце, м.

Уст. Урачысты, званы вечар, прыём. На балях, раутах, прыёмах Паміж гасцей, сяброў, знаёмых Ішло спаборніцтва — хто лепш Для памяці напіша верш. Вітка.

[Англ. rout]

раўна... (гл. роўна...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «роўна...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: раўнамерны, раўназначны.

раўнабе́драны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дзве роўныя стораны (пра трохвугольнік). Раўнабедраныя трохвугольнікі.

раўнава́га, ‑і, ДМ ‑вазе, ж.

1. Стан спакою, у якім знаходзіцца цела пад уздзеяннем роўных, процілегла накіраваных сіл. Устойлівая раўнавага. Няўстойлівая раўнавага. □ Галінка загойдалася. І, каб утрымацца, захаваць раўнавагу, сарока замахала крыламі. Лынькоў.

2. Устойлівае становішча, устойлівасць. У галаве страшэнна шумела, і .. [Сяргей] баяўся падымацца, каб часам не страціць раўнавагу. Шамякін.

3. перан. Устойлівыя суадносіны паміж чым‑н.; ураўнаважванне адно другім. Раўнавага сіл.

4. перан. Спакой, нармальны стан духоўнага і маральнага жыцця. Вывесці з раўнавагі. □ За два гады Таня павольна прызвычаілася да свайго становішча, асвоілася з горкім лёсам саламянай ўдавы, пабыла жыццёвую раўнавагу. Машара. Ганна напружыла ўсе свае сілы, каб захаваць спакой і раўнавагу. Няхай.

раўнава́жкі, ‑ая, ‑ае.

Аднолькавы з чым‑н. па вазе.