Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сырамя́тнік, ‑а, м.

Спецыяліст па вырабу сырамятных скур.

сы́рамятны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сырамяці; з’яўляецца сырамяццю. Цяпер бубен стаяў за засланкаю — падсыхаў, бо яго сырамятная скура вельмі хутка пацела ў духаце і пачынала даваць такія гукі, нібы хто гасіў качалкаю па кажусе. Кулакоўскі. // Зроблены з сырамяці. Сырамятная пуга. □ Вайтовіч адпусціў трошкі вальней сырамятныя лейцы. Пальчэўскі. // Які мае адносіны да вырабу сырамяці. Сырамятны цэх.

сы́рамяць, ‑і, ж.

Нядубленая скура, апрацаваная пэўным спосабам тлушчавымі рэчывамі, якая ідзе на конскую збрую і тэхнічныя вырабы. Пахла дзёгцем і сырамяццю ад развешаных на сценах хамутоў. Паслядовіч.

сыраро́б, ‑а, м.

Спецыяліст па сыраробству.

сыраро́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да вырабу сыроў. Сыраробны завод.

сыраро́бства, ‑а, н.

Выраб сыру.

сы́расць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць сырога (у 1 знач.).

2. Лішак вільгаці дзе‑н.; павышаная вільготнасць (у паветры, глебе). Блізка, адразу ж за поплавам, бярэзнік. Адтуль цягне прыемнай сырасцю. Каршукоў. Але чаго баяцца сырасці, калі ёсць шынель, калі ў клунку ёсць нават посцілка. Кулакоўскі. // Вільготнае месца, пляма.

3. Што‑н. сырое, вільготнае. [Калгаснікі:] — Па сілас у Сялібу ездзім. За тры вярсты, смеху варта, сырасць такую возім. Ермаловіч.

сырко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сырка. Сырковая маса.

сы́рнік, ‑а, м.

Ежа з тварагу, падобная па выгляду на аладку. Суседка Іваніха праполе градку, напячэ малым сырнікаў. Лось.

сы́рніца, ‑ы, ж.

Абл. Яда з сыру і топленага масла, спецыяльна прыгатаваная для мачання бліноў. У .. місцы дыхала апетытным пахам румяная зверху, пакрытая празрыстымі плямкамі растопленага масла сырніца. Хадкевіч.