Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

перабіва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да перабіцца.

2. Зал. да перабіваць.

•••

Перабівацца з вады на хлеб (з хлеба на квас) — жыць бедна, галадаючы.

перабіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да перабіць.

перабінтава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад перабінтаваць.

перабінтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.

1. Забінтаваць іначай, змяніць стары бінт. Перабінтаваць рану свежым бінтам.

2. Тое, што і забінтаваць.

3. Забінтаваць усіх, многіх або ўсё, многае.

перабінто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да перабінтаваць.

перабіра́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. перабіраць — перабраць.

перабіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да перабрацца.

2. Зал. да перабіраць (у 1, 4 знач.).

перабіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да перабраць.

2. Быць пераборлівым, надзвычай патрабавальным пры выбары каго‑, чаго‑н. — Колькі сваталася, ніхто да спадобы не даходзіць. Усё перабіраеш. Чорны. Хто перабірае, у таго хамут гуляе. Прыказка.

3. што. Рытмічна кратаць, патузваць што‑н. пальцамі. Пальцы рукі нецярпліва перабіралі лазовы дубец. Лынькоў. Зося скоса глядзела на свёкра і спакойна перабірала падол фартуха. Бажко.

4. што. Рабіць пярэбіркі (пра сена, салому і пад.).

перабі́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад перабіць.

перабі́цца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца; ‑б’емся, ‑б’яцеся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разбіцца — пра ўсё, многае. Перабіліся талеркі.

2. Разм. Перажыць нястачу, цяжкасці; сяк-так пражыць, абысціся некаторы час без чаго‑н.; перакідацца. — На людзях і гора не такое горкае. Як будуць усе жыць, гэтак і мае [родныя] пераб’юцца, — сказаў я Марынічу. Сабаленка. [У вёсцы] пражыць танней, можна было не чапаць пенсіі за летнія месяцы, перабіцца на дамашнім хлебе і на бацькоўскім крупніку. Колас.