Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

легенда́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць легендарнага. Легендарнасць подзвігу.

легенда́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да легенды ​1; з’яўляецца легендай ​1 (у 1 знач.). Легендарнае апавяданне. // Вядомы толькі па легендах; казачны. Легендарнае тэматыка.

2. Авеяны легендамі ​1; незвычайны, небывалы. Легендарныя подзвігі. Легендарнае слава. Легендарны горад.

3. перан. Непраўдападобны, неверагодна, выдуманы. Легендарныя чуткі. □ Так многія з нас першы раз трапілі ў гэты край, дзе легендарнае і рэальнае перапляталіся так шчыльна. Залескі.

легіён, ‑а, м.

1. Гіст. Буйное вайсковай злучэнне ў Старажытным Рыме.

2. Назва асобных вайсковых часцей у некаторых краінах. Не паспелі разграміць Юдзеніча, як з захаду пачалі насоўвацца белапольскія легіёны. Паслядовіч.

3. перан. Вялікая колькасць, мноства каго‑, чаго‑н. Легіён зорак. □ Яўген стараўся не глядзець на .. [начальніка ўчастка], думаючы — як, мабыць, надакучыла гэтаму чалавеку вадзіць па участку цікаўных гасцей, імя якім — легіён. Карпаў.

[Лац. legio.]

легірава́льны, ‑ая, ‑ае.

Які дабаўляецца пры плаўцы да якога‑н. металу для надання яму пэўных якасцей. Легіравальные металы.

легі́раванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. легіраваць.

легі́раваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад легіраваць.

2. у знач. прым. У склад якога ўведзены іншыя металы для надання пэўных уласцівасцей. Легіраваная сталь.

легі́равацца, ‑руецца; незак.

Зал. да легіраваць.

легі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Увесці (уводзіць) у які‑н. метал ці металічны сплаў іншы метал для атрымання сплаву з пэўнымі ўласцівасцямі.

[Ням. legieren ад лац. ligare — звязваць, злучаць.]

легіслату́ра, ‑ы, ж.

Спец.

1. Прадугледжаны законам тэрмін паўнамоцтваў заканадаўчых органаў.

2. Сукупнасць заканадаўчых органаў у некаторых краінах (напрыклад, у Англіі, у многіх штатах ЗША).

[Ад лац. legislator — заканадавец.]

легітыма́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Пацвярджэнне ці прызнанне за кім‑н. якога‑н. права; дакумент, які пацвярджае гэта права.

2. Узаконенне пазашлюбных дзяцей у буржуазных заканадаўствах.

[Ад лац. legitimus — законны, правамерны.]