Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

лен, ‑а, м.

Гіст.

1. Спадчыннае зямельнае ўладанне ў эпоху феадалізму, якое давалася васалу пры ўмове, калі ён нёс ваенную службу і выконваў іншыя павіннасці; феод.

2. Падатак, які збіраўся з такога зямельнага ўладання.

[Ням. Lehn.]

лена...,

Тое, што і ільно..., напрыклад: лёнаачышчальнік, лёнапрадзенне, лёнапрамысловасць.

ленава́ты, ‑ая, ‑ае.

Крыху лянівы, з адзнакамі ленасці. Пануры Гурген, насцібваючы ленаватых коней, павёз гаспадароў на старую.. кватэру. Самуйлёнак. Хрысціна задумліва глядзіць у акно, усміхаецца сваёй ленаватай, прывабнай усмешкай. Асіпенка.

ленава́цца, лянуюся, лянуешся, лянуецца; незак., з інф. і без дап.

Адчуваць ленасць, ляніва адносіцца да чаго‑н. — Ты ж і крок лішні лянуешся зрабіць, каб да мяне на двор заглянуць! — папракаю я суседа. Кавалёў. Але Янот — ну што ты зробіш з ім! — Да той работы і не дакранаўся. І не таму, што ведаў ён не меў Ці працаваць не ўмеў, А проста ленаваўся. Корбан.

ле́насць, ‑і, ж.

Абл. Уласцівасць ленага. [Грынь] не мітусіўся, не спяшаўся, — то стаяў, то хадзіў мерна, з нейкай дзіўнай ленасцю ў хадзе, у рухах. Мележ.

лендло́рд, ‑а, М ‑дзе, м.

Буйны англійскі землеўладальнік, які здае зямлю ў арэнду фермерам.

[Англ. landlord.]

ленд-лі́з, ‑у, м.

Сістэма пазыкі і перадачы Злучанымі Штатамі Амерыкі ў арэнду ўзбраення, сыравіны, харчавання і інш. тавараў краінам-саюзнікам у час другой сусветнай вайны.

[Англ. lend-lease.]

ле́нінец, ‑нца, м.

Паслядоўнік ленінізма.

•••

Юны ленінец — пра члена піянерскай арганізацыі імя У.І. Леніна.

леніні́зм, ‑а, м.

Вучэнне У.І. Леніна, якое з’яўляецца далейшым развіццём і канкрэтызацыяй марксізма ва ўмовах імперыялізму і пралетарскіх рэвалюцый; ідэалогія Камуністычнай партыі Савецкага Саюза.

ленінія́на, ‑ы, ж., зб.

Сукупнасць твораў літаратуры і мастацтва аб У.І. Леніне. Беларуская ленініяна.