Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

разраза́льшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да разразальшчык.

разраза́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. разразаць — разрэзаць.

разраза́цца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да разрэзацца.

2. Зал. да разразаць.

разраза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разрэзаць.

разразны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае разрэз (у 2 знач.). Разразны каўнер.

2. Які складаецца з разрэзаных частак, кавалкаў. Разразная спінка паліто. □ У шафе запаслівага Паўла Данілавіча знайшлася разразная азбука, па якой вучыўся і я сам. Якімовіч.

3. Прызначаны для разразання, разрэзвання. Разразны нож.

разра́ніцца, ‑ніцца; зак.

Абл. Пакрыцца ранамі. [Барташэвіч:] — Я ногі памарозіў .. [Домна:] — Скура-то нічога, абы каб не разраніліся. Лобан.

разраста́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. разрастацца — разрасціся.

разраста́цца, ‑аецца.

Незак. да разрасціся.

разрасці́ся, ‑расцецца; пр. разросся, ‑раслася, ‑лося; зак.

1. У выніку росту стаць большым, гусцейшым, захапіць больш месца. Цяпер ліпы разрасліся так густа, што здалёку здаваліся адным суцэльным гаем. Якімовіч. [Макрына:] — А надвячоркам пасадзім капусту. Пара садзіць — разраслася расада, пачынае старэць. Баранавых.

2. Стаць большым па велічыні, па колькасці. Увесь пасёлак разросся, абзеляніўся і нагадвае далекаваты прыгарад. Кулакоўскі. За апошнія гады горад разросся, і былая ўскраіна ўпрыгожылася вялізнымі шматпавярховымі дамамі. Пальчэўскі. // Стаць мацнейшым па праяўленню. Гучаў недзе і голас сумнення, але Мікалай не даваў яму разрасціся. Дамашэвіч.

разраўнава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад разраўнаваць.