не́рпа, ‑ы, ж.
Ластаногая млекакормячая жывёліна сямейства цюленяў. Адзін чалавек жыў ад нашага горада далёка-далёка, на поўначы. Лавіў там рыбу, паляваў на нерпаў. Хомчанка.
не́рпавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да нерпы. Нерпавае мяса.
нерпяня́ і нерпянё, ‑няці; мн. ‑няты, ‑нят; н.
Дзіцяня нерпы.
нерукатво́рны, ‑ая, ‑ае.
Уст. высок. Такі, якога нельга стварыць працай рук чалавека. На палянцы за хвойнікам Янка спыніўся каля квітнеючага чабару, які шырокім дываном распасцёрся на ўскрайку, і залюбаваўся гэтым нерукатворным цудам. Ляўданскі.
неруплі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які не праяўляе руплівасць нядбайна ставіцца да чаго‑н. На самым канцы [вуліцы] кінулася ў вочы Харошцы сгарэнькая і маленькая хатка, падобная на свіронак у неруплівага гаспадара. Мурашка. // Які сведчыць пра адсутнасць руплівасці. Неруплівыя адносіны.
неруха́васць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць і стан нерухавага. Яго [Арлоўскага] неспакойная душа ніяк не магла пагадзіцца нават з самай малою нерухавасцю, абыякавасцю, бяздзейнасцю. Паслядовіч.
неруха́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Непаваротлівы, марудлівы. Нерухавая жанчына.
нерухо́масць, ‑і, ж.
Уласцівасць нерухомага. // Стан, які характарызуецца адсутнасцю рухаў. Хлопцы застылі ў нерухомасці, сочачы за налётам. Якімовіч. Алешыны стаяць у ціхай нерухомасці. Аляхновіч.
нерухо́мы, ‑ая, ‑ае.
1. Які не рухаецца, застаецца ўвесь час на адным месцы. Нерухомы блок. □ Над нізінай нерухомы Звіс, як дым, туман. Колас.
2. перан. Які не змяняе свайго выразу. Нерухомым позіркам .. [Міколка] углядаўся ў блакітнае неба. Лынькоў.
3. Які складаецца з зямельнага ўчастка, будынка (пра маёмасць). Нерухомая маёмасць. / у знач. наз. нерухо́мае, ‑ага, н. [Маханько:] — Раз.. [калгаснік] гаспадар нашых тысяч гектараў, гаспадар усяго нашага, як кажуць, рухомага і нерухомага, то ён ночы не даспіць, а падумае, што куды зручней павярнуць, як што лепш зрабіць. Кулакоўскі.
4. У граматыцы — які не мяняе свайго месца (пра націск).