Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сы́чаны, ‑ая, ‑ае.

Падсалоджаны мёдам, настоены на мёдзе. [Георгій:] Дома нікога няма, але я сам ведаю, дзе стаіць мёд сычаны. Клімковіч.

сычаня́ і сычанё, ‑няці; мн. ‑няты, ‑нят; н.

Дзіцяня сыча.

сыча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Сыцець. [Іван:] — Мяса ідзе на птушкаферму, а куры ад гэтага, знаеш, як сычаюць? Кулакоўскі. І ёсць жа прыказка такая: «Кляні ты пана — пан сычае!» Колас.

сычо́вы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і сычыны.

сычу́г, ‑а, м.

Адзін з аддзелаў страўніка жвачных жывёл.

сычу́жны, ‑ая, ‑ае.

Які выдзяляецца ў сычугу, маецца ў ім. Сычужны экстракт. // Які вырабляецца з дапамогаю сычуга. Сычужныя сыры.

•••

Сычужны фермент гл. фермент.

сычу́жына, ‑ы, ж.

Сычужны фермент.

сычы́ны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сыча (у 1 знач.), які належыць яму. Сычынае гняздо.

сычэ́нне 1, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сыціць.

сычэ́нне 2, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сычэць.

сычэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

1. Утвараць гукі, падобныя да гука «с». [Сабака] кідаўся на вароты, на шчыльныя веснічкі, і ўжо не брахаў, а сычэў. Сабаленка. Сычэлі нябачныя ў траве конікі. Сачанка. На двары Галя спыняецца. У руках у яе кацялок, у ім ззяе і сычыць вуголле. Карпюк.

2. Разм. Выказваць нездавальненне, злоснічаць (звычайна спадцішка). — Гэй, гэй, бабулька, не сычы! Юнацтва двойчы не прыходзіць. Дудар.