Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

размахну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Зрабіць узмах рукой для ўдару, кідання і пад. Трымаючыся адною рукою за сук, размахнуўся Цімох, высока ўскінуў гранату насустрач .. коннікам. Колас. [Сын] спачатку выліў на зямлю мутную ваду, пасля размахнуўся і кінуў у агонь бляшанку. Чыгрынаў.

2. перан. Разм. Зрабіць што‑н. з размахам (у 4 знач.). [Жданковіч:] — Што я пастарэў ужо так, ці рабіць развучыўся? Ды я яшчэ так размахнуся! Шамякін. Узяўся я за прозу. Надумаўся апісаць сваё горкае жыццё. Як размахнуўся — вечары за тры дайшоў да свайго побыту ў дзядзькі ў Мінску. Гарэцкі.

размахну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

1. чым. Зрабіць моцны ўзмах чым‑н.; прымусіць што‑н. хістацца. Максімецкі ўсхапіўся, хапіў сваю вінтоўку за рулю, размахнуў ёю навокал сябе і палажыў на месцы аднаго немца. Чорны.

2. што. Развесці ў бакі, раскінуць. Размахнуць крылы.

3. што. Разм. Развіць, разгарнуць што‑н. у вялікіх маштабах. Вось і сядзіба! Можна размахнуць Такі маёнтак. З. Астапенка.

размахры́цца, ‑рыцца; зак.

Разм. Стаць махрыстым, абтрапацца.

размахры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

Разм. Зрабіць махрыстым, ператварыць у махры. Размахрыць канцы ручніка.

размацава́цца, ‑цуецца; зак.

Спец. Вызваліцца ад мацавання, распасціся (пра што‑н. змацаванае).

размацава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.

Спец. Вызваліць ад мацавання, разняць, што‑н. змацаванае. Размацаваць бэлькі.

размацо́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да размацавацца.

2. Зал. да размацоўваць.

размацо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да размацаваць.

размача́лены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад размачаліць.

размача́ліцца, ‑ліцца; зак.

Растрапацца, раздзяліцца на валокны. Канец вяроўкі размачаліўся.