Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

рулада, , ж.

Раскацісты і віртуозны пасаж 2 у спевах — выкананая ў хуткім тэмпе частка мелодыі.

  • Р. ў партыі каларатурнага сапрана.
  • Салаўіныя рулады (перан.).

рулет, , м.

  1. Ежа з сечанага мяса ці бульбы з якой-н. начынкай, запечаная ў выглядзе батона.

    • Мясны р.
    • Р. з макам.
  2. Кумпяк, з якога вынята костка і якому нададзена круглая форма.

|| прым. рулетны, .

рулетка, .

  1. Інструмент для вымярэння даўжыні — лента з дзяленнямі, якая накручваецца на валік.

  2. Прыстасаванне для азартнай гульні ў выглядзе рухомага круга з нумараванымі ямкамі, па якіх коціцца шарык, а таксама сама гэта гульня.

    • Гуляць у рулетку.

|| прым. рулетачны, .

рулі, (разм.).

Страва, прыгатаваная з накрышанага хлеба ў малако ці ў падсоленую з алеем ваду.

рулон, , м.

Трубка гнуткага матэрыялу, згорнутага для захоўвання.

  • Папера, цырата, толь у рулонах.
  • Р. лінолеуму.

|| прым. рулонны, .

руль, , м.

Прыстасаванне для кіравання рухам судна, самалёта, аўтамабіля.

  • Р. аўтамабіля.
  • Паветраны р. (у лятальнага апарата).
  • Сядзець, стаяць за рулём.
  • Стаяць каля руля (таксама перан. кіраваць; кніжн.).

|| прым. рулявы, .

  • Рулявое кола.
  • Рулявое кіраванне.

руля, , ж.

Тое, што і ствол дула.

  • Р. вінтоўкі.

|| прым. рульны, .

руляваць, і руліць, , незак.

  1. Кіраваць рулём; кіраваць рухам чаго-н. (лодкі, санак і пад.).

    • Р. да ангара.
  2. Пра самалёт: коцячыся па зямлі, накіроўвацца куды-н.

|| зак. выруляваць, і выруліць, .

|| наз. руляванне, і руленне, .

рулявы, .

  1. гл. руль.

  2. На судне: чалавек, які кіруе рулём, а таксама спецыяліст, які рэгулюе кіраванне рулём.

    • Гэты чалавек — наш р. (перан. вадзе нас наперад).

рум, , м. (разм.).

Месца на беразе ракі, куды звозяць бярвенне для сплаву і дзе вяжуць плыты.

  • Вывезці лес на р.