Verbum

завал, ✂, м.

1. Нагрувашчванне, мноства чаго-н., што перашкаджае праходу, праезду.

   • Снежны з.
   • Расчысціць з. на дарозе.

2. Прыстасаванне ў выглядзе жэрдкі для запірання варот, дзвярэй.

|| прым. завальны, ✂.

завала, ✂, ж.

1. Прыстасаванне ў форме металічнага стрыжня або жэрдкі для запірання дзвярэй.

   • Зачыніць дзверы на замок і завалу.

2. Тое, што і завал (у 1 знач.).

3. перан. Лянівы чалавек, лежабок (разм.).

|| прым. завальны, ✂.

завалачы, ✂; зак.

1. Валочачы, цягнучы, даставіць куды-н.

   • З. мяшок з бульбай у склеп.
   • З. за вугал

2. што. Закрыць, зацягнуць (хмарамі, туманам і пад.).

   • Хмары завалаклі неба.
   • Бухту завалакло туманам.

|| незак. завалакаць, ✂ і завалакваць, ✂.

завалачыся, ✂; зак.

1. чым. Закрыцца, зацягнуцца (хмарамі, туманам і пад.).

   • Неба завалаклося хмарамі.
   • Вочы завалакліся слязамі.

2. Зайсці, зацягнуцца куды-н. (разм.).

   • Завалокся на край свету.

|| незак. завалакацца, ✂.

заваліцца, ✂.

1. Упасці за што-н.

   • Капялюш заваліўся за шафу.

2. Абваліцца, абрушыцца.

   • Калодзеж заваліўся.

3. Упасці, не ўстаяўшы на нагах.

   • Паслізнуцца і з.

4. Улегчыся, залегчы (разм.).

   • З. спаць.

5. Бесцырымонна зайсці, заявіцца куды-н., уваліцца (разм.).

   • У хату заваліліся няпрошаныя госці.

6. чым. Атрымаць або мець з лішкам (разм.).

   • З. ураджаем бульбы.
   • Садавіны там — хоць заваліся.

|| незак. завальвацца, ✂.

заваліць, ✂; зак.

1. Накідаўшы, наклаўшы чаго-н., напоўніць, загрувасціць.

   • З. яму каменнем.
   • З. двор дрывамі.
   • З. работай каго-н. (перан. абцяжарыць).
   • Магазін завалены таварамі (перапоўнены).

2. Засыпаць зверху, пакрыць.

   • Дарогу заваліла (безас.) снегам.

3. Закрыць на завалу (у 1 знач.).

   • З. дзверы нанач.

4. перан. Поўнасцю праваліць (разм.).

   • З. экзамен.
   • З. справу.

5. безас. Пра боль у горле (разм.).

   • Горла заваліла.

|| незак. завальваць, ✂.

|| наз. завальванне, ✂ і завалка, ✂.

|| прым. завальны, ✂ і завалачны, ✂.

• Завальная траншэя.
• Завалачная машына.

завалодаць, ✂ і заўладаць, ✂; зак.

1. Узяць каго-, што-н. у поўнае сваё распараджэнне, захапіць.

   • З. чужой маёмасцю.

2. перан. Прыцягнуць да сябе, падпарадкаваць свайму ўплыву.

   • З. чыёй-н. увагай.

|| незак. завалодваць, ✂.

заваль, ✂, ж., зб. (разм.).

Няходкія, заляжалыя тавары.

заваляцца, ✂; зак. (разм.).

Праляжаць доўга без выкарыстання, прымянення.

заваляшчы, ✂ (разм.).

Дрэнны, зусім непрыгодны, нікому не патрэбны.

• З. тавар.