Verbum

ялі́на Яловы лес, ельнік (Слаўг.). Тое ж яліна́ (Зэльв. Сцяцко, Слаўг.).

яло́смыч Вялікае, роўнае балота (Стаўбц.).

□ ур. Ялосмыч (балота) каля в. Пруды Стаўбц.

ялюга́ Густы зараснік на балоце, на ўзбярэжжы якога расце ельнік (Пар.).

я́ма

1. Выкапанае або прыроднае паглыбленне ў зямлі; вялікая яма; нізіна (Ветк., Крыч., Маз., Палессе Талст., Слаўг., Уш.). Тое ж я́міна, я́мінка, пака́тчык (Слаўг.), я́мка (Ветк., Крыч.), я́мчына (Рэч., Слаўг.), ямчына́ (Слаўг.).

2. Маленькае, неглыбокае азярцо, зарослае травой (Стол.); паглыбленне, выбітае або выкручанае вадой на абалоні (Слаўг.); вір (Слуцк. Сержп. Грам. 54). Тое ж я́міна (Ст.-дар.), я́мка (Жытк., Стол.).

3. Магільны дол (Лёзн., Маг. губ. вед., 1854, № 50, 900, Нясв., Ст.-дар.).

4. Воўчая яма; логава (Рэч.).

5. Кар'ер, дзе капаюць пясок, гліну, гравій (Рэч., Слаўг.). Калдобіна на дарозе (Слаўг.).

6. Месца пад падлогай, лёх; падзямелле (руск. вертеп), недаступны яр (Слаўг.).

7. Выкапанае сховішча для бульбы (Слаўг., Стаўбц.). Тое ж я́мка (Рэч., Слаўг., Ст.-дар.).

□ ур. Папова Я́ма (луг каля р. Ушы) недалёка ад в. Малева Нясв., ур. Ласі́ныя Я́мы каля в. Домжарыца Бяг., ур. Я́мы (дзе захоўваюць бульбу) каля в. Пруды Стаўбц., ур. Ямкі каля в. Чарнякоўка Слаўг.

я́мнае Месца, дзе многа ям, выгараў на балоце, старых кар'ераў (Слаўг.). Тое ж я́мнуцце, я́мачча, я́мкіння (Слаўг.).

□ в. Я́мнае Бых.

яндо́ўка Крынічнае паглыбленне на схіле гары; чашападобная ўпадзіна; вельмі нізкі заліўны луг (в. Шаламы Слаўг.).

□ ур. Яндоўка (нізкі луг побач з х. Андрэеўка) каля в. Шаламы́ Слаўг., ур. Яндоўка (крынічнае паглыбленне на схіле Чыжыкавай гары) у в. Шаламы́ Слаўг.

яр

1. Калдобіна прадаўгаватай формы са стромымі берагамі, вымытая веснавымі водамі (БРС).

2. Высокае, стромае, прадаўгаіватае месца, якое парасло лесам (Нас. АУ).

3. Збажына, якую сеюць вясной; яравое поле (БРС). Тое ж яраві́на (Жытк., Краснап. Бяльк.), яраві́шча (Мсцісл. Бяльк.), яравое (Слаўг., Смален. Дабр.), ярына́ (БРС), я́рына (Беш., Сен. Касп.).

ярабі́ннік Зараснік рабіны; поле, дзе расце рабіна (Стаўбц. Прышч.).

□ ур. Ярабі́ннік (поле) Стаўбц. (Прышч.).

я́рка Круглая ямачка ў зямлі, выкручаная пяткай нагі ў час дзіцячай гульні ў «я́ркі-пая́ркі» (Слаўг.). Тое ж тронкі (Тал. Мядзв.).

яру́га

1. Роў са стромкімі берагамі, які ўтварыўся ад веснавых вод (Слаўг.). Тое ж яруга́ (Слаўг.).

2. Глыбокая лужына ў рове (Сядл. Бес); вялікая лужына на вуліцы пасля дажджу; гразкае месца (Палессе Талст., Стол.).