Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

валакні́стасць, ‑і, ж.

Уласцівасць валакністага. Валакністасць лёну.

валакні́сты, ‑ая, ‑ае.

Які складаецца з валокнаў; з валокнамі. Валакністыя расліны. Валакністыя матэрыялы. □ Ой, лянок, лянок мой чысты, Валакністы, залацісты. Купала.

валакно́, ‑а; мн. валокны, ‑аў; н.

1. Ніткападобная эластычная пасма расліннага, мінеральнага або штучнага паходжання, з якой вырабляюць пражу, вату і пад. Ільняныя валокны. Штучнае валакно. Валокны цэлюлозы.

2. Выцягнутая ў даўжыню клетка расліннай або жывёльнай тканкі. Валокны драўніны. Нервовыя валокны.

валако́нца, ‑а, н.

Ласк. да валакно. Агнявыя валаконцы Ткуцца ў шоўк чырвоны. Колас.

валаку́ша, ‑ы, ж.

1. Прымітыўнае прыстасаванне для перавозкі грузаў канём ва ўмовах бездарожжа — дзве доўгія, змацаваныя папярочкамі аглоблі, канцы якіх цягнуцца па зямлі. Да стога [сена] падцягвалі дзвюма валакушамі — таўставатымі жардзінамі, якія былі прымацаваны да гужоў. Асіпенка.

2. Агульная назва сельскагаспадарчых прылад для зграбання сена, саломы, выраўноўвання паверхні раллі і сенажаці.

3. Невялікі невад для лоўлі дробнай рыбы.

вала́н, ‑а, м.

1. Прышыўная палоска лёгкай тканіны ў выглядзе фальбоны або брыжоў на плацці.

2. У бадмінтоне — спецыяльны шарык.

[Фр. volant.]

валансье́н, нескл., м.

Гатунак карункаў.

[Ад геагр. назвы.]

валанцёр, ‑а, м.

Уст. Той, хто добраахвотна пастукаў на вайсковую службу; добраахвотна.

[Фр. volontaire.]

валанцёрскі, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае дачыненне да валанцёра.

валапю́к, ‑а, м.

Створаная штучным шляхам мова, якую імкнуліся ў 19 ст. выкарыстаць у якасці міжнароднай. // перан. Разм. Набор незразумелых слоў; тарабаршчына.

[Ад англ. world — свет і speech — мова.]