Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дысерта́нцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дысертанта.

дысертацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дысертацыі. Дысертацыйная работа.

дысерта́цыя, ‑і. ж.

Навуковая праца, якая пішацца для атрымання вучонай ступені. Кандыдацкая дысертацыя. Доктарская дысертацыя. Абарона дысертацыі.

[Ад лац. dissertatio — разважанне, пошукі.]

дысідэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Уст. Той, хто не належыць да пануючага ў краіне веравызнання або не прызнае яго; вераадступнік.

[Ад лац. dissidens, dissidentis — нязгодны.]

дысідэ́нтка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да дысідэнт.

дысідэ́нцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дысідэнта.

дысімілява́цца, ‑люецца; зак. і незак.

Распадабніцца (распадабняцца). Гукі дысіміляваліся (дысімілююцца).

дысіміляты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дысіміляцыі, уласцівы ёй. Дысімілятыўны працэс. Дысімілятыўныя з’явы. Дысімілятыўнае аканне.

дысіміля́цыя, ‑і, ж.

1. Распад складаных арганічных рэчываў на больш простыя ў працэсе жыццядзейнасці арганізма.

2. Замена аднаго з двух падобных па вымаўленню гукаў другім, менш падобным да таго, які застаўся нязменным; распадабненне (напрыклад: «хто» з «кто», «што» з «что»).

[Ад лац. dissimilis — непадобны.]

дыск, ‑а, м.

1. Прадмет або дэталь якой‑н. машыны, прыстасавання ў выглядзе плоскага круга. Дыск маятніка. Дыск магнітафона. Дыск электрапілы. □ Нумар быў заняты, і.. [дзяўчына] вешала трубку, чакала якую хвіліну і зноў круціла тэлефонны дыск. Арабей. // Спартыўны снарад у форме круга, які прымяняецца ў лёгкай атлетыцы для кідання. Кінуць дыск. // Магазін ручнога кулямёта, аўтамата, у якім змяшчаюцца патроны. Дыск аўтамата. □ Я набіваю моўчкі дыскі, Рыхтую к бою кулямёт. Прыходзька. // Бачны з Зямлі абрыс Сонца, Месяца і іншых планет. Сонца садзілася за небасхіл. Вось яно дакранулася сваім дыскам да зямлі. Сергіевіч.

2. толькі мн. (ды́скі, ‑аў). Разм. Дыскавая барана. Апрацаваць поле дыскамі.

[Грэч. diskos.]