Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дып...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «дыпламатычны», напрыклад: дыпкупэ, дыпкур’ер.

дыпкур’е́р, ‑а, м.

Службовая асоба, якая дастаўляе дыпламатычную пошту; дыпламатычны кур’ер.

дыплако́к, ‑а, м.

Род шарападобных бактэрый (узбуджальнікаў хвароб, сапрафітаў і пад.), якія размяшчаюцца парамі.

[Ад грэч. doplóos — двайны і kókkos — зерне.]

дыпламава́ны, ‑ая, ‑ае.

Які атрымаў дыплом, мае дыплом, з дыпломам. Дыпламаваны інжынер.

дыплама́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. Студэнт, які выконвае дыпломную работу. — Я студэнт Ленінградскага архітэктурнага. Дыпламант. Гэта мой дыпломны праект. Шамякін.

2. Удзельнік конкурсу, агляду і пад., узнагароджаны дыпломам. Дыпламант конкурсу музыкантаў.

дыплама́нтка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑такі ж.

Жан. да дыпламант.

дыплама́т, ‑а, М ‑маце, м.

1. Службовая асоба, упаўнаважаная ўрадам для зносін, перагавораў з замежнымі дзяржавамі. Нашых дыпламатам трэба было прыкласці нямала сіл, энергіі і вытрымкі, каб паказаць міжнародныя падзеі ў іх сапраўдным святле. Новікаў. Сын працуе дыпламатам у адной заакіянскай краіне, дачка ў горадзе метэаролагам. Дуброўскі.

2. перан. Чалавек, які тонка і ўмела вядзе сябе з іншымі людзьмі для дасягнення якой‑н. мэты. Лабановіч маўчаў, слухаў гэтага дыпламата і спрытнага чалавека. Колас. — Аднак дыплама-ат! — пакруціў галавой Жданковіч. Размова ажывілася, зрабілася больш простай і непасрэднай. Шамякін.

[Фр. diplomate.]

дыплама́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Разм. Жан. да дыпламат.

дыплама́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Дзейнічаць, гаварыць асцярожна, не раскрываючы сапраўднага намеру. Як толькі Загурскі пачаў гаварыць, я зразумеў, што дыпламатнічаць ён не ўмее. Асіпенка.

дыплама́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Раздзел крыніцазнаўства, які вывучае паходжанне, структуру і змест гістарычных дакументаў з мэтай выяўлення іх аўтэнтычнасці, часу напісання і пад.