змеепадо́бны, ‑ая, ‑ае.
З выгляду падобны на змяю. Змеепадобная трубка. Змеепадобнае цела.
зме́еў, змеева.
Нар.-паэт. Які належыць змею. Тым часам змеевы служкі — цівуны ды гайдукі — самі панамі парабіліся. Якімовіч.
змей, змея, м.
1. Разм. Вялікая змяя; тое, што і змяя.
2. Казачнае крылатае страшыдла з тулавам змяі; дракон, цмок. Трохгаловы змей. □ Паехалі яны [браты] ў свет з лютымі змеямі-цмокамі ваяваць. Якімовіч.
3. Дзіцячая цацка, якая складаецца з лёгкага каркаса, абцягнутага паперай ці матэрыяй, і запускаецца на нітцы ў паветра. Сасакі любіла разам з Кіёсі запускаць змея, і аднойчы іх змей падняўся вышэй за ўсіх, што пускалі тады дзеці. Арабей.
4. Пра злога, каварнага чалавека. Ляснічы — змей, ну, аж шалее, Жыўцом грызе сваю ахвяру. Колас.
•••
Аэралагічны змей — лёгкі прывязны планер, які скарыстоўваецца для падымання самапішучых аэралагічных прыбораў у высокія слаі атмасферы.
Зялёны змей — гарэлка.
зме́йка, ‑і, ДМ змейцы; Р мн. змеек; ж.
1. Памянш. да змяя.
2. Машына для ачысткі і сартавання зерня.
3. Адна з фігур вышэйшага пілатажу.
4. Адна з фігур слалама.
зме́йкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае змеепадобную форму; звілісты.
•••
Змейкавы аэрастат гл. аэрастат.
зме́на, ‑ы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. змяняць 1 — змяніць, змяняцца — змяніцца. На змену ночы прыйшоў ясны і спакойны сонечны дзень. В. Вольскі. Рана .. нясцерпна балела перад зменай надвор’я. Мехаў. // Паварот да чаго‑н. новага, які наступіў у кім‑, чым‑н.; перамена. Змену ў [краўцу] заўважыў нават Міхал, які прыйшоў да сям’і. Барсток. Пра змены, якія думала Кавалёва ўвесці ў гаспадарцы, ведалі многія. Дуброўскі.
2. Прамежак часу, пасля заканчэння якога адна група людзей (якія працуюць, вучацца, адпачываюць) зменьваецца другой такой групай. Начная змена. Працаваць у дзве змены. Хадзіць у школу ў першую змену. □ Перад канцом змены Сашу выклікалі ў дырэкцыю завода. Шуцько.
3. Група людзей (якія працуюць, вучацца, адпачываюць), што зменьвае другую такую ж групу пасля заканчэння пэўнага прамежку часу. Змена, стаўшы на пост, рапартуе аб поўнай гатоўнасці стаяць да канца. Брыль.
4. перан. Маладое пакаленне, якое павінна замяніць старэйшых у якой‑н. сферы дзейнасці. Камсамольская змена. Рыхтаваць сабе змену. □ Цяпер з такім замілаваннем гляджу на нашу змену маладую. Дубоўка.
5. Камплект абутку, адзення, якія час ад часу мяняюцца. Дзве змены бялізны. □ — Трэба будзе чаравікі купіць і завезці. Няхай змена будзе. Карпаў.
зменаве́хавец, ‑хаўца, м.
Прыхільнік зменавехаўства.
зменаве́хаўскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да зменавехаўца, зменавехаўства, уласцівы ім. Зменавехаўскае прыняцце савецкай улады.
зменаве́хаўства, ‑а, н.
Грамадска-палітычны рух часткі рускай белаэмігранцкай інтэлігенцыі, якая праводзіла ў перыяд увядзення нэпа палітыку супрацоўніцтва з Савецкай уладай у разліку на яе буржуазнае перараджэнне.
[Па назве зборніка «Змена вех», які быў выдадзен у Празе ў 1921 г. групай белаэмігрантаў.]
зме́нены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад змяніць.