Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пячора, , ж.

Пустая прастора пад зямлёй або ў горным масіве, якая мае выхад на паверхню.

  • Сталактытавыя пячоры.

|| прым. пячорны, .

пячорны, .

  1. гл. пячора.

  2. Які адносіцца да дагістарычных часоў, да жыцця першабытных людзей у пячорах.

    • П. чалавек.
    • П. перыяд.

пячорысты, .

  1. З вялікай колькасцю пячор.

    • П. край.
  2. Губчаты па будове, з вялікай колькасцю пустот, каналаў (спец.).

    • Пячорыстае цела.

|| наз. пячорыстасць, .

пячурка, , ж.

  1. Невялікая ніша ў сцяне печы.

    • Паставіць збан з малаком у пячурку.
  2. Невялікая, звычайна часовая печка.

пячы, ; незак.

  1. Гатаваць (ежу) сухім награваннем на адкрытым агні, у прыску, духу ці на патэльні.

    • П. пірагі.
    • П. бульбу.
    • П. яечню.
  2. каго-што і без дапаўнення. Дзеяннем чаго-н. гарачага, едкага ці вельмі халоднага ўтвараць апёк, адчуванне апёку.

    • Сонца пякло неміласэрна.
    • Крапіва пяю.
    • Мароз пёк твар.

|| зак. спячы, .

|| наз. пячэнне, .

пячыся, ; незак.

  1. Гатавацца сухім награваннем, на адкрытым агні, у духу або на патэльні.

    • Бульба пячэцца ў прыску.
    • Пячэцца яечня на патэльні.
  2. Знаходзіцца на моцным сонцы, у гарачым месцы (разм.).

    • П. каля печы.
  3. Мець здольнасць, уласцівасць абпальваць, жыгацца.

    • Крапіва пячэцца.

|| зак. спячыся, .

пячэнне, , н.

  1. гл. пячы.

  2. Кандытарскі выраб з кавалачкаў салодкага цеста.

    • Пачак пячэння.

пяшком, прысл.

Пешым ходам, пехатой.

  • Ісці п.

|| памянш. пяшэчкам, .

пяшчота, , ж.

  1. Поўнае задавальненне чыіх-н. жаданняў, капрызаў.

    • Жыць у пяшчоце.
  2. Пачуццё ласкі, замілавання, мяккасці ў адносінах да каго-, чаго-н.

    • Мацярынская п.
  3. толькі (пяшчоты, -чот). Учынкі, словы, якімі выказваюцца пачуцці ласкі, замілавання.

пяшчотнасць, , ж.

  1. гл. пяшчотны.

  2. Ласкавасць, пяшчота.

    • П. маці да дзяцей.