Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

гідроліз, , м. (спец.).

Рэакцыя абменнага раскладання злучэнняў з вадой.

|| прым. гідролізны, .

гіена, , ж.

Драпежнае млекакормячае паўднёвых краін, якое харчуецца мярцвячынай.

  • Сямейства гіен.

|| прым. гіенавы, .

гіз, , м. (разм.).

  1. гл. гізаваць.

  2. Вялікая муха, самка якой жывіцца кроўю жывёлы і чалавека; сляпень.

    • Г. напаў на скаціну.

гізаваць, ; незак. (разм.).

Імкліва бегаць, ратуючыся ад укусаў гіза (у 2 знач.).

  • Каровы гізуюць.

|| наз. гіз, .

гікаць, ; незак. (разм.).

Утвараць прарэзлівыя, адрывістыя гукі, ускрыкваць.

|| аднакр. гікнуць, .

|| наз. гіканне, і гік, .

гільдыя, , ж.

  1. У сярэдневяковай Еўропе: аб’яднанне купцоў або рамеснікаў, якія абаранялі інтарэсы сваіх членаў.

  2. У дарэвалюцыйнай Расіі: адзін з разрадаў, на якія падзялялася купецтва ў залежнасці ад маёмаснага стану.

    • Купец другой гільдыі.
  3. Увогуле саюз, аб’яднанне.

    • Г. літаратараў.

|| прым. гільдзейскі, .

гільза, , ж.

  1. Металічная трубка для кулі, снарада з дном, у адтуліну якога ўстаўляецца капсуль.

  2. Папяровая трубачка, якую набіваюць тытунём пры вырабе папярос.

|| прым. гільзавы, .

гільяціна, , ж.

Прылада для пакарання смерцю шляхам адсякання галавы асуджанага.

|| прым. гільяцінны, .

гільяцінаваць, ; зак. і незак.

Пакараць (караць) на гільяціне.

гімн, , м.

  1. Урачыстая песня, прынятая як сімвал дзяржаўнага або сацыяльнага адзінства.

    • Дзяржаўны г. Беларусі.
  2. Увогуле — хвалебная песня або музычны твор у гонар каго-, чаго-н.

    • Г. працы.
    • Г. міру і свабодзе.