Мелькята́цца ’трапятацца, мільгаць’ (ТС). Да мялька́цца (гл.). Утворана ад назоўніка ⁺мелькот (⁺мелькет), які, відаць, узнік з гукапераймання. Параўн. укр. миль‑миль! для выражэння мільгання.
Ме́льнік 1 ’млынар’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ), валож., шальч. ’млён’ (Сл. ПЗБ). Укр., рус. мельник, балг. мелник, польск. mielnik, н.-луж. młynik ’тс’, макед. мелник ’камень млына’, чэш. Mělnik — назва горада ў Чэхіі. Відаць, познепрасл. утварэнне з суфіксам ‑(n)ikь ад асновы цяперашняга часу mel‑ дзеяслова малоць (гл.). Аб суфіксе гл. Слаўскі, SP, 1, 90; Сцяцко, Афікс. наз., 54–55. Ад гэтай жа асновы ўтворана і мельніца ’млын’ (мсцісл., З нар. сл.; Бяльк.; ветк., Мат. Гом.; Сл. ПЗБ, Ян.), ’жорны’ (Ян.), рус. мельница, польск. mielnica, макед., балг. мелница ’млын’, серб. Мельница — назва вёскі.
Ме́льнік 2 ’малая ўкладка снапоў у полі’ (валож., ДАБМ, к. 286; Сл. ПЗБ). З мэндлік, у якога выпала ‑д‑ і адбылася перастаноўка нлʼ…лʼн.
Мельну́ць ’сказаць’ (ТС). Да малоць (гл.).
Ме́льня 1 ’млын’ (палес., КЭС). Да малоць (гл.). Той жа суфікс ‑ня ў пі́льня, ста́йня, бойня (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 59).
Ме́льня 2 ’малая ўкладка снапоў’ (валож., Сл. ПЗБ). З мэндля (гл.) у выніку выпадзення ‑д‑ і перастаноўкі нлʼ…лʼн.
Ме́льстынь, мяльстыня́ ’мель, доўгая каса ў рацэ, возеры’ (нясв., Яшк.). Утварэнне з суфіксамі ‑ынь (‑ыня) прасл. ‑ynʼi ад прыметніка мелісты (як пустыня ад pustъ і ‑ynʼi).
Мельхіёр ’сплаў медзі, цынку, жалеза з марганцам або з нікелем’ (ТСБМ). Запазычана праз рус. ці польск. мову з ням. Melchior, якое з’яўляецца скажоным франц. maillechort, утвораным ад прозвішчаў вынаходнікаў Maillot і Chorier (XIX ст.) (Ин. сл., 1988; SWO, 464).
Ме́льшы ’малодшы’, ’меншы’ (маст., Сл. ПЗБ; Сцяц.). Паводле Карскага (1, 324), гэта ўтварэнне ад прыметніка мелкі (< мѣлъкъ).
Мелюзгва́, мілюзге́ча, мілюзня́ ’малеча (дзеці)’, ’дробязь, глупства’. Рус. мелюзга́, мелузга́ ’мальга’, цвяр. мелюза ’дробны акунь’, пск., цвер. мелю́зговатый ’дробны’, цвяр. мелюно́к ’дробная рыба’. Балтызм. Параўн. лат. maĩle ’малеча моль-рыба’, літ. máila, zmaila ’тс’, maĩlius ’дробная рыба драбната’, а таксама рус. мель ’тс’, мелёк, мели́к ’дробна акунь’, укр. мілька ’тс’ (Буга, Rinkt., 1, 464). Аднак Фасмер (2, 596) суадносіць з рус. мелкий, мелю, што можна разглядаць як народную этымалогію. Нарашчэнне асновы ‑ʼуз‑ надае аснове дадатковае адценне ’дрыжаць, мільгаць’ (параўн, рус. арханг. мельзить ’здавацца дрыготкім’, ’мільгаць ва ўяўленні’, пск., цвяр. мелюзить ’мітусіцца, надакучліва мільгацець перад вачыма’. Зборныя суфіксы ‑г‑в‑а, ‑ня, ‑еча параўн. у мальга́ (гл.).
Ме́люс (арго) ’мёд’ (Рам. 9), ’цукар горшага гатунку (Нас.), рус. ме́люс, ме́лис ’тс’. З новав.-ням. Melis, якое з франц. mélis < лац. melitium (Фасмер, 2, 597), mellītus ’салодкі, як мёд’ < mel ’мёд’.
*Ме́люх, мэ́люх ’вельмі рухомы хвост’, ’балбатун, пустаслоў’ (Клім.). Да малоць (ад асновы мел‑). Аб суфіксе ‑uchъ гл. Слаўскі, SP, 1, 74; Сцяцко, Афікс. наз., 70.