Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

атра́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Часовае ці пастаяннае аб’яднанне ўзброеных сіл. Партызанскі атрад. Дэсантны атрад. Атрад тарпедных катэраў. // Група людзей, арганізаваная для выканання якога‑н. задання. Санітарны атрад. Атрад па барацьбе са шкоднікамі палёў.

2. Частка якога‑н. вялікага калектыву, аб’яднаная адзінай прафесіяй, задачамі, імкненнямі. Настаўнікі — адзін з самых буйных атрадаў савецкай інтэлігенцыі. Камуністычная партыя — перадавы атрад працоўных.

3. У піянерскай арганізацыі — падраздзяленне піянерскай дружыны, якое аб’ядноўвае звычайна піянераў аднаго класа.

4. Спец. Падраздзел класа ў сістэматыцы жывёл. Атрад грызуноў. Атрад матылёў.

атра́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да атрада (у 1, 2, 3 знач.). Атрадны збор. Атрадны важаты. Атрадныя заняткі. Атрадны доктар. □ Адгрымела блакада, і ў атрадным баявым жыцці настаў.. момант зацішша. Брыль. У групе коннікаў быў памочнік камандзіра атрада, атрадны пісар і яшчэ сёй-той з партызанскага начальства. Янкоўскі.

атракцыён, ‑а, м.

1. Эфектны нумар цыркавой або эстраднай праграмы.

2. звычайна мн. (атракцыёны, ‑аў). Назва забаў у парках, на святочных гуляннях (каруселі, гушкалкі і інш.).

[Фр. attraction.]

атра́мант, ‑у, М ‑нце, м.

Уст. Тое, што і чарніла.

атрапа́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад атрапаць.

атрапа́цца, атраплюся, атрэплешся, атрэплецца; зак.

Тое, што і абтрапацца (у 1 знач.).

атрапа́ць, атраплю, атрэплеш, атрэпле; зак., што.

Тое, што і абтрапаць (у 1 знач.). Тады бацька атрапаў рукі аб штаны і павярнуўся да сына, пільна ўглядаючыся ў яго. Кудравец.

•••

Рукі атрапаць (атрэсці) — катэгарычна адмовіцца ад чаго‑н.

атрапі́н, ‑у, м.

Ядавітае рэчыва, якое здабываецца з раслін беладонны, блёкату, дурнап’яну і выкарыстоўваецца ў медыцынскай практыцы як болепатольны сродак.

атраса́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да атрэсціся.

2. Зал. да атрасаць.

атраса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да атрэсці.