Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ке́ранка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Грашовы папяровы знак, які быў выпушчаны Часовым урадам Керанскага.

ке́раншчына, ‑ы, ж.

Палітыка контррэвалюцыйнага Часовага ўрада Керанскага пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.

кераты́т, ‑у, М ‑тыце, м.

Запаленне рагавой абалонкі вока.

[Ад грэч. kéras — рог.]

кераці́н, ‑у, м.

Бялковае рэчыва, якое змяшчае вялікую колькасць серы і з’яўляецца састаўной часткай эпідэрмісу скуры, ногцяў, валасоў і інш.

[Ад грэч. kéras — рог.]

керн, ‑а, м.

1. Парода, грунт, якія бяруць пустацелым інструментам для пробы.

2. Тое, што і кернер (у 2 знач.).

[Ням. Kern.]

ке́рнер, ‑а, м.

1. Слясарны інструмент у выглядзе завостранага стальнога стрыжня, які прымяняецца пры разметцы загатовак для далейшай апрацоўкі.

2. Пункты, зробленыя гэтым інструментам на загатоўках пры іх разметцы.

[Ням. Körner.]

ке́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Хваравіта пакашліваць; перхаць ​2. Люта збіў батрак тады пана Зыгмунта, аж.. ніяк не мог дацягнуць рукой да абвіслых вусоў і ўсё керхаў, керхаў... Лынькоў.

ке́сар, ‑а, м.

1. Тытул старажытнарымскіх імператараў; цэзар.

2. Уст. Манарх, уладар.

[Грэч. káiser ад лац. caesar — ад імя Юлія Цэзара.]

ке́сараў, ‑ава.

Уст. кніжн. Які належыць кесару.

•••

Кесарава сячэнне гл. сячэнне.

кесо́н, ‑а, м.

1. Воданепранікальная камера, якую апускаюць на дно мора ці ракі пры падводных работах.

2. Стальная каробка ў металургічных печах, у якой цыркулюе вада для ахаладжэння.

3. Па-мастацку аформленае паглыбленне ў форме геаметрычнай фігуры на столі або на ўнутранай паверхні аркі.

[Фр. caisson.]