Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

апярэ́джванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. апярэджваць — апярэдзіць.

апярэ́джвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да апярэджваць.

апярэ́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да апярэдзіць.

апярэ́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

1. Рухаючыся ў адным кірунку з кім‑, чым‑н., апынуцца наперадзе; абагнаць. Мартын раптам скідае з сябе павольнасць. Абагнаць Аўгіню, апярэдзіць яе і першым даплыць да забітай качкі! Колас. // Зрабіць што‑н. раней за другога. Лёня ўжо збіраўся, як толькі яны наблізяцца да скрыжавання, пастукаць па брызенце, але яго апярэдзіў Хоміч. Брыль.

2. перан. Дасягнуць лепшых вынікаў у параўнанні з кім‑, чым‑н.; апынуцца наперадзе каго‑, чаго‑н. у якіх‑н. адносінах; перавысіць. Апярэдзіць графік.

апярэ́нне, ‑я, н.

Пер’евае покрыва ў птушак; пер’е. Як пеўнік першым пасля пуху апярэннем, .. Алесь не мог пацешыцца форменнай вопраткай, шэрай з сярэбранымі галунамі. Брыль.

•••

Хваставое апярэнне самалёта — вертыкальныя і гарызантальныя плоскасці на задняй частцы самалёта.

апяча́таны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад апячатаць.

апяча́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Забараніць доступ да чаго‑н., наклаўшы сургучную пячатку. Апячатаць кватэру. □ [Макаль:] — Я прасядзеў гадзіны паўтары, як дурань, на лесвіцы, а пасля пайшоў дахаты, узяў сургуч, шнурок, медны пятак і апячатаў.. [Чапруковы] дзверы. Рамановіч.

апяча́тванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. апячатваць — апячатаць.

апяча́твацца, ‑аецца; незак.

Зал. да апячатваць.

апяча́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да апячатаць.