Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

апрыхо́даваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад апрыходаваць.

апрыхо́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак.

Спец. Запісаць у прыход. Сёння камісія ад праўлення калгаса апрыходавала стагі сена, што сёй-той быў накасіў без дазволу на калгаснай сенажаці. Сачанка.

апры́чнік, ‑а, м.

Служылы дваранін, які ў час даравання Івана IV знаходзіўся ў радах апрычніны (у 2 знач.). // перан. Пагард. Аб царскім паліцэйскім, жандару.

апры́чніна, ‑ы, ж.

1. Сістэма надзвычайных мерапрыемстваў, ажыццёўленых Іванам IV для разгрому баярска-княжацкай апазіцыі і ўмацавання Рускай цэнтралізаванай дзяржавы.

2. Спецыяльнае войска Івана IV, якое высочвала і выкараняла «крамолу».

3. Землі, якія былі адабраны Іванам IV у баяр і знаходзіліся ў яго кіраванні.

апры́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да апрычніны. Апрычнае войска. Апрычныя ўладанні.

апрэ́гчыся, апрагуся, апражэшся, апражэцца; апражомся, апрашацеся, апрагуцца; зак.

Разм. груб. Сканаць, здохнуць ад чаго‑н. празмернага. Юрка не скажа Акцызніку ні слова, ён яго зусім не чуе, хай той крычыць, аж апражэцца, — ён думае зусім-зусім пра другое. Пташнікаў.

апрэ́снены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад апрэсніць.

апрэ́снівацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да апрэсніцца.

2. Зал. да апрэсніваць.

апрэ́сніваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і апрасняць.

апрэ́сніцца, ‑ніцца; зак.

Зрабіцца прэсным, ачысціцца ад солей.