Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

скіса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да скіснуць.

скі́слы, ‑ая, ‑ае.

1. Пракіслы. Скіслае піва. Скіслы суп. // Які стаў кіслым (пра малако). Скіслае малако.

2. перан. Разм. Які страціў бадзёрасць, упэўненасць, стаў вялым, сумным. — Ты што гэта нейкі скіслы? — першай заўважыла Каця Шрубейка, шустрая, маленькая дзяўчына. Астрэйка.

скі́снуцца, ‑нецца; зак.

Разм. Тое, што і скіснуць (у 1 знач.). Малако скіслася.

скі́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. Зрабіцца кіслым; пракіснуць. Крупеня скісла. // Зрабіцца кіслым (пра малако). — Каня, нябось, не даў, мы на воліку возім, і ў нас малако ні разу не скісла. Шамякін.

2. перан. Разм. Страціць бадзёрасць, упэўненасць, стаць вялым, сумным. [Гэля:] — Што з табою, Адачка? Неяк ты адразу скісла. Пальчэўскі. [Дымар:] — Ды я спакойны, грамадзянін следчы. Я ўжо спакойны, — раптам скіс, згорбіўся арыштаваны, нахіліўся, кранаючыся кепкай падлогі. Шамякін.

•••

Каб (бадай) ты скіс (скісла) — ужываецца як нязлосны праклён. — Андрэй! А бадай-жа ты скіс! — радасна выгукнуў Янка. Колас. — Ах, каб ты скіс! — засмяялася гаспадыня і звярнулася да Карніцкага. Паслядовіч.

скіт, ‑а, М скіце, м.

1. У праваслаўных манастырах — жыллё для манахаў-пустэльнікаў, размешчанае аддалена ад манастырскага будынка.

2. Стараверскі манастыр або пасёлак манастырскага тыпу ў глухой пустэльнай мясцовасці. Далёка асталіся Кержанскія лясы з рэшткамі колішніх стараверскіх скітаў. Пальчэўскі.

[Грэч. skētis.]

скі́тнік, ‑а, м.

Манах або старавер, які жыве ў скіце; пустэльнік.

скі́тніца, ‑ы, ж.

Жан. да скітнік.

скі́тніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да скітніка, уласцівы скітніку, належыць яму. Скітніцкае жыццё. Скітніцкае адзенне.

скіф 1,

гл. скіфы.

скіф 2, ‑а, м.

Доўгая вузкая гоначная лодка з рухомым сядзеннем і гладкай абшыўкай.

[Англ. skiff.]

скі́фскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да скіфаў, які належыць, уласцівы ім. Скіфскія курганы. Скіфская мова.