Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

міро́н, ‑а, м.

Тое, што і вусач (у 2 знач.).

мі́рра, ‑ы, ж.

Духмяная смала, якая знаходзіцца ў кары некаторых трапічных дрэў; выкарыстоўваецца ў медыцыне.

[Грэч. mȳrrha.]

мі́рравы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мірры. Мірравы пах. // Які атрымліваецца з мірры. Мірравае масла.

мірт, ‑а і ‑у, М мірце, м.

1. ‑а. Паўднёвая вечназялёная куставая або дрэвавая расліна сямейства міртавых.

2. ‑у, зб. Драўніна гэтага дрэва.

[Грэч. myrtos.]

мі́ртавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да мірта, уласцівы мірту. Міртавы лісцік. // Зроблены з мірта. Міртавы вянок.

2. у знач. наз. мі́ртавыя, ‑ых. Сямейства вечназялёных раслін, да якога адносяцца мірт, эўкаліпт, гваздзіковае дрэва і інш.

міры́цца, міруся, мірышся, мірыцца; незак.

1. з кім і без дап. Спыняць сварку, пачынаць жыць у згодзе. [Сімон:] — Вось і добра, што прыйшлі мірыцца. Пасварыліся і памірыліся. Самуйлёнак.

2. з чым. Цярпіма адносіцца да чаго‑н.; прымірацца з чым‑н. Колас, як і Купала, стварае ў паэзіі вобраз селяніна, які не хоча, не можа далей мірыцца са сваім рабскім становішчам. Навуменка. Дасталося пазней і Алесю за тое, што не быў настойлівым, мірыўся з недахопамі, не абапіраўся на калектыў. Шыцік. Ціхон Ціхонавіч не ўмеў крыўдзіцца і мірыўся з усім, што тварылася дома. Грамовіч.

міры́ць, міру, мірыш, мірыць; незак., каго-што.

Наладжваць мірныя адносіны паміж кім‑, чым‑н. — Ды кіньце вы, мужчыны! За чужыя коні сварку ўзнялі, — пачаў мірыць .. [сялян] Сцяпан Варанец. Крапіва. Непамяркоўны і крыклівы сам, Комлік, аднак, любіў мірыць другіх. Карпаў.

мірыя́ды, ‑аў; адз. няма.

Вельмі вялікая, незлічоная колькасць. Вераснёўская ноч была цёмная, толькі бліскучае неба з мірыядамі зорак холадна асвятляла зямлю. Рамановіч. Возера ў мірыядах іскраў злёгку хвалюецца. Пестрак.

[Ад грэч. myrias (myriados) — дзесяць тысяч.]