Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ко́нсул, ‑а, м.

1. Службовая асоба дыпламатычнага ведамства, якая прадстаўляе і абараняе прававыя і эканамічныя інтарэсы сваёй дзяржавы і яе грамадзян перад уладай другой дзяржавы.

2. У Старажытным Рыме — тытул кожнай з дзвюх выбарных вышэйшых службовых асоб. // Асоба, якая мела гэты тытул.

3. Тытул кожнай з трох асоб, надзеленай неабмежаванай выканаўчай уладай у Францыі з часу перавароту Напалеона Банапарта да абвяшчэння яго імператарам. // Асоба, якая мела гэты тытул.

[Лац. consul — саветнік.]

ко́нсульскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да консула, консульства, належыць ім. Консульская канвенцыя. Консульскія рангі.

ко́нсульства, ‑а, н.

1. Прадстаўніцтва адной дзяржавы на тэрыторыі другой дзяржавы на чале з консулам. Савецкае консульства. // Памяшканне, якое займае гэта прадстаўніцтва.

2. Час кіравання консула ў Старажытным Рыме ў перыяд рэспублікі.

3. Час ад перавароту Напалеона Банапарта (9–10 лістапада 1799 г.) да абвяшчэння імперыі ў Францыі (1804 г.).

конт,

У выразах: на гэты конт; на конт гэтага — адносна гэтага. — У мяне на гэты конт свае меркаванні, — гаварыў Азаркевіч. Гурскі.

контр...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае процідзеянне, проціпастаўленне, процілегласць таму, што выражана ў другой частцы, напрыклад: контрудар, контрмеры.

[Ад лац. contra — супраць.]

ко́нтра 1, ‑ы, ж.

Разм. Нацягнутыя адносіны паміж кім‑н.; узаемная незадаволенасць, раздражнёнасць. — А ты насміхаешся, а ты контры строіш мне... Мурашка.

ко́нтра 2, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і контррэвалюцыянер. — К-кулацкая душа!.. Контра!.. Мележ.

контраге́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Асоба або ўстанова, якія ўзялі на сябе пэўныя абавязкі па дагавору.

[Ад лац. contrahens, contrahentis — які дамаўляецца.]

контраге́нцтва, ‑а, н.

Паўнамоцтвы контрагента.

контрапункты́чны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на правілах кантрапункта.

контрасігна́цыя, ‑і, ж.

Спец. Подпіс афіцыяльнай асобы (напрыклад, міністра) на дакуменце, выдадзеным кіраўніком дзяржавы, які азначае, што дадзеная асоба бярэ па сябе адказнасць за дакумент.

[Ням. Kontrassignation ад лац. contra — супраць і assigno — стаўлю пячатку.]