Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ком, ‑а; мн. камы, ‑оў; м.

Круглаваты, звычайна зацвярдзелы кавалак якога‑н. мяккага, рыхлага рэчыва. Ком цеста. Ком зямлі. □ Татам мы дапамагалі, Мы ў радочкі цэглу клалі, З гліны клеілі камы. Кірэенка. // Пра што‑н. скамечанае, скручанае. Ком паперы. □ Дана ўзяла посцілку, кажух, падушку, згарнула ўсё ў вялізны ком. Асіпенка.

•••

Ком у горле; ком падкаціўся (падступіў) да горла — пра спазмы ў горле пры адчуванні моцнай крыўды, радасці і пад.

Першы блін комам — тое, што і першы блін камяком (гл. блін).

ко́ма 1, ‑ы, ж.

Цяжкі хваравіты стан, які характарызуецца стратай прытомнасці і рэзкім парушэннем кровазвароту, дыхання, працэсу абмену.

[Ад грэч. kōma — глыбокі сон.]

ко́ма 2, ‑ы, ж.

Невялікі (меншы за 1/8 тона) інтэрвал паміж двума гукамі.

[Ад грэч. kómma — адрэзак.]

ко́мі, нескл.

1. Народ, які складае карэннае насельніцтва Комі АССР.

2. у знач. нязм. прым. Які належыць гэтаму народу. Комі Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка. Комі культура.

коміваяжо́р, ‑а, м.

Раз’язны гандлёвы агент фірмы ў капіталістычных краінах, які заключае гандлёвыя пагадненні і мае пры сабе ўзоры тавару, прэйскуранты, каталогі і пад.

[Фр. commis voyageur.]

коміваяжо́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да коміваяжора, належыць яму. Коміваяжорскія абавязкі.

ко́мік, ‑а, м.

1. Акцёр, які іграе камічныя ролі. Амплуа коміка. // перан. Разм. Пра таго, хто ўмее смяшыць, весяліць другіх. [Студэнт] быў, бадай, прыроджаны комік, бо ўмеў сур’ёзна гаварыць смешныя рэчы. Навуменка.

2. Уст. Аўтар камедыі.

ко́мікс, ‑а, м.

У капіталістычных краінах — кніжка, брашура, апавяданне ў малюнках з суправаджальным тэкстам, галоўным чынам прыгодніцкага зместу, разлічаныя на задавальненне прымітыўных пачуццяў і густаў.

[Англ. comics.]

ко́мін, ‑а; мн. ко́міны, ‑аў і каміны́, ‑о́ў; м.

Труба для адводу дыму з печы. Над комінам школы ўзнімаўся ў хмарнае асенняе неба празрысты дымок. Шамякін.

ко́мі-пермякі́, ‑оў; адз. комі-пярмяк, комі-пермяка, м.; комі-пярмячка, ‑і, ДМ ‑чцы; мн. комі-пярмячкі, ‑чак; ж.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Комі-Пярмяцкай нацыянальнай акругі РСФСР.

ко́мі-пярмя́к,

гл. комі-пермякі.