Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

стрэ́савы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да стрэсу. Стрэсавая сітуацыя. У стрэсавым стане.

стрэ́сванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. стрэсваць — стрэсці.

стрэ́свацца, ‑аецца; незак.

Зал. да стрэсваць.

стрэ́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да стрэсці.

стрэ́сены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад стрэсці.

стрэ́сці, страсу, страсеш, страсе; страсём, страсяце; пр. строс, стрэсла; зак., каго-што.

1. Трасучы, скінуць што‑н. Доўнар адвярнуўся, рухамі плячэй строс снег з каўняра і .. зняў футра. Дуброўскі. Дрэмле ветрык і на ўзвышшы Нават кветкі не калыша, Не страсе расы. Колас.

2. Трасучы, змяшаць разам. Стрэсці сена з саломай.

стрэ́сціся, страсецца; пр. стрэслася; зак.

Разм. Здарыцца, адбыцца. А .. [сяляне] ж цяпер самі — улада. Толькі адкрый ім вочы, каб паверылі ў сябе, каб зразумелі, што стрэслася ў свеце. Грахоўскі.

стрэ́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад стрэць.

стрэ́цца, стрэ́нуся, стрэ́нешся, стрэ́нецца; зак.

Разм. Тое, што і сустрэцца. Часта бачу, Трывожная, у сне, Як праводзіць мяне ён Дадому. А не знаю, Ці прыйдзецца мне Стрэцца з другам сваім невядомым. Дзеружынскі. Ужо за парогам Цімошка азірнуўся, стрэўся вачыма з Зосяй. Хомчанка. Лепей з воўкам у лесе стрэцца, як на панскай печы грэцца. Прыказка.

стрэць, стрэ́ну, стрэ́неш, стрэ́не; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і сустрэць. Нас жа стрэнуць у вёсцы, У палескай, у новай, Пасланцоў маладосці Самым ветлівым словам. Нядзведскі. Цяпер жа, пасля гэтага разладу з-за дзічкі, [Платон] стрэў [Марыну] са злосцю: — Га! Прыйшла коза да воза!.. Ракітны.