ле́га, ‑і, ДМ лезе, ж.
Абл. Тое, што і лага (у 1 знач.). Бярвенні не каціліся па легах, а коўзаліся, з’язджалі назад, упарта не паддаваліся намаганням рабочых. Пестрак.
легалізава́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад легалізаваць.
легалізава́цца, ‑зуюся, ‑зуешся, ‑зуецца; зак. і незак.
1. Перайсці (пераходзіць) на легальнае становішча. [Ганна] і раней разумела, што без сапраўдных дакументаў тут легалізавацца нельга. Няхай. [Ланге:] — Трэба ж неяк легалізавацца. Пад хатай у склепе сядзець любы здолее. Асіпенка.
2. толькі незак. Зал. да легалізаваць.
легалізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
Перавесці (пераводзіць) на легальнае становішча.
[Ад фр. légaliser.]
легаліза́цыя, ‑і, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. легалізаваць і легалізавацца.
лега́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць легальнага; узаконенасць чаго‑н. Легальнасць існавання.
лега́льны, ‑ая, ‑ае.
Дазволены законам; узаконены. Легальная партыя. Легальны друк. // Які скарыстоўвае дапушчаныя законам магчымасці, заснаваны на выкарыстанні гэтых магчымасцей. Легальная форма барацьбы. □ Збігнеў зайздросціў тым, каторыя выйшлі на легальнае палажэнне і прымайстраваліся на работу. Карпюк.
[Лац. legalis.]
лега́т, ‑а, М ‑гаце, м.
1. У Старажытным Рыме — пасол сената пры правіцелях правінцыя; намеснік.
2. Дыпламатычны прадстаўнік рымскага папы. Панскі легат.
[Ад лац. legatus — пасланы, пасол.]
лега́та,
1. нескл., н. У музыцы — плаўны, звязны пераход ад аднаго гуку да другога; плаўнае выкананне. Знак легата.
2. прысл. Звязна, не адрываючы адной ноты ад другой.
[Іт. legato — звязна.]
леге́нда 1, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Народнае паданне аб якой‑н. гістарычнай падзеі, асобе, якое выдаецца і ўспрымаецца як верагоднае. Героі ніколі не паміраюць. Ім вечна жыць у легендах, песнях. «Звязда». Шмат злажылі казак, І легенд, і песень Людзі пра балота, Пра сваё Палессе. Купала. // Выдуманы, перабольшаны расказ аб кім‑, чым‑н. Па вёсках — бясконцыя чуткі і легенды пра «атамана Муху». Таўлай.
2. Вымысел, што‑н. неверагоднае. Разбіць легенды аб чым-небудзь.
3. Выдуманыя звесткі пра сябе (аб тым, хто выконвае сакрэтнае заданне). Стала відавочна, што легенда, якую .. [Косця] расказаў гестапаўцам, няўдалая. Новікаў.
[Ад лац. legenda — тое, што павінна быць прачытана.]
леге́нда 2, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Спец.
1. Сукупнасць умоўных знакаў і тлумачэнняў да карты, плана і пад.
2. Надпіс на манеце.
[Ад лац. legenda — тое, што павінна быць прачытана.]