Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

міласэ́рнасць, ‑і, ж.

Схільнасць да спагады іншым, да літасці над кім‑н. [Сімон:] — Сплаці мне ўсё поўнасцю праз тыдзень, а то я ладам у суд .. Досыць ужо маёй міласэрнасці. Самуйлёнак.

міласэ́рны, ‑ая, ‑ае.

Які выяўляе міласэрнасць; схільны рабіць дабро. Міласэрны чалавек. // Які з’яўляецца вынікам міласэрнасці. Міласэрны ўчынак.

•••

Міласэрная сястра гл. сястра.

мілата́, ‑ы, ДМ ‑лаце, ж.

Разм.

1. Чароўнасць, прыгажосць, абаянне чаго‑н. прыгожага. У Лявона на сэрцы неяк стала лёгка і соладка, калі адчыніў варотцы ў свой садок. Мілата і любата! Чарнышэвіч.

2. у знач. вык. Пра тое, што выклікае зачараванне, захапленне. [Барашкін:] — Хлопцы ў цябе растуць — мілата! Барыс жа ў армію пойдзе вясною. Савіцкі.

мі́ленькі, ‑ая, ‑ае.

1. Прыемны на выгляд, прыгожанькі. Міленькая дзяўчынка. Міленькае дзіця.

2. Дарагі, любімы. Толькі міленькае імя назавуць — Белы тварык разгараецца. Багдановіч. // у знач. наз. мі́ленькі, ‑ага, м., мі́ленькая, ‑ай, ж. Любы, каханы чалавек.

3. Ласкавы або фамільярны зварот. [Вольга Віктараўна:] — Міленькі, Андрэй Пятровіч, навучыце ж мяне, як жа размеркаваць работу так, каб можна было добра весці яе? Колас. [Блазан:] — Што б то вы хацелі, людцы мае міленькія? Барашка.

•••

Як міленькі — без пярэчанняў, адгаворак; абавязкова. — Шчасце тваё, што ты з партызанаў, — сказаў .. [Яшу] дырэктар, — ды я цябе паважаю. А то пайшоў бы ты ў мяне дровы калоць як міленькі. Кулакоўскі.

мілі...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае тысячную частку адзінкі меры, названай у другой частцы слова, напрыклад: міліметр, міліграм, міліампер.

[Ад лац. mille — тысяча.]

мілігра́м, ‑а, м.

Адна тысячная частка грама.

[Ад лац. mille — тысяча і gramma — грам.]

міліме́тр, ‑а, м.

Адна тысячная частка метра.

[Ад лац. mille — тысяча і грэч. métron — мера.]

міліметро́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да міліметра, мерай у адзін міліметр.

•••

Міліметровая папера гл. папера.

міліметро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.

Разм. Тое, што і міліметровая папера (гл. папера).

мілімікро́н, ‑а, м.

Адзінка вымярэння даўжыні, роўная адной тысячнай частцы мікрона.

[Ад лац. mille — тысяча і mikrós — маленькі.]