Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Мерзнуць, калець. — Ах, дзеткі мае, не людскае жыццё ў вас: і поначы трасіся, і на марозе дубей, і людзям назаляй. Лынькоў. // Цвярдзець, лубянець ад холаду. Паўкажушак дубее і стыне карой, вышчараецца люты мароз па-над ёй. Дубоўка.

дуб’ё, ‑я, н., зб.

Разм.

1. Дубовыя палкі, колле.

2. Пагард. Пра тупых, бесталковых людзей.

дубі́льнік, ‑у, м.

Рэчыва, якое выкарыстоўваецца для дублення скур або іншай сыравіны. Штучныя дубільнікі.

дубі́льны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з дубленнем; прызначаны для дублення. Дубільны цэх. Дубільны чан. Дубільныя рэчывы.

дубі́льня, ‑і, ж.

Памяшканне, у якім робяць дубленне.

дубі́льшчык, ‑а, м.

Той, хто займаецца дубленнем.

дубі́на, ‑ы, ж.

1. Тоўстая, звычайна дубовая палка. Дзед непрыкметна падабраўся кустамі да карнікаў і, высока ўзмахнуўшы дубінай, аглушыў аднаго ў зялёнай касцы. Шчарбатаў. Віктар мігам падскочыў і забіў [змяю] дубінаю. Маўр.

2. Пагард. Пра тупога, някемлівага чалавека. — О, ты разумны! ты ўсё ўмееш. А пяць ды два не зразумееш. Дурны ў задачах, як дубіна! Колас.

дубі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Памянш. да дубіна (у 1 знач.). Высек ён дубінку, І як толькі сядзе авадзень на каня, дурань трах яго дубінкаю! Якімовіч.

дубі́цца, дубіцца; незак.

Зал. да дубіць.

дубі́ць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., што.

Рабіць дубленне, падвяргаць дубленню. Дубіць шкуры.