Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ано́фелес, ‑а, м.

Малярыйны камар.

[Ад грэч. anopheles — шкодны.]

анса́мблевы, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да ансамбля.

анса́мбль, ‑я, м.

1. Мастацкая зладжанасць у якім‑н. выкананні (харэаграфічным, музычным). Новы выканаўца ўносіў у спектакль свае адценні, і трэба было, каб яны гарманічна ўліліся ў агульны ансамбль спектакля. «Полымя». // Стройнае адзінства частак чаго‑н. цэлага. Архітэктурны ансамбль. Гарадскі ансамбль. □ Злучаныя паміж сабою крылы будынка ўтвараюць прыгожы ансамбль вакол двара. «Маладосць».

2. Група артыстаў, якія выступаюць разам і складаюць адзіны мастацкі калектыў. Ансамбль песні і танца. □ Пасля лекцыі выступаў калгасны ансамбль, а затым пачаліся агульныя танцы. Дуброўскі.

3. Музычны твор для некалькіх музыкантаў ці спевакоў. Дуэт цымбалаў — прыгожы ансамбль. «Маладосць».

[Фр. ensemble — разам.]

антаблеме́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Спец. Верхняя гарызантальная частка будынка, якая апіраецца на калоны і складаецца з карніза, фрыза і архітрава.

[Фр. entablement.]

анта́бус, ‑у, м.

Прэпарат для лячэння алкагалізму.

антагані́зм, ‑у, м.

Непрымірымыя супярэчнасці. Класавы антаганізм. □ Антаганізм буржуазіі і пралетарыяту прымушае буржуазію імкнуцца захаваць пэўныя сродкі і ўстановы старой улады, каб ужываць гэтыя сродкі супроць пралетарыяту. Ленін.

[Ад грэч. antagōnismos — барацьба.]

антагані́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Непрымірымы праціўнік.

2. звычайна мн. (антагані́сты, ‑аў). Органы або рэчывы, функцыі і ўзаемадзеянні якіх процілеглыя адзін аднаму.

антаганісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Поўны антаганізму; непрымірымы, варожы. Антаганістычныя класы буржуазнага грамадства.

антагене́з і антагене́зіс, ‑у, м.

Спец. Індывідуальнае развіццё жывёльнага або расліннага арганізма ад моманту яго зараджэння да смерці.

[Ад грэч. ōn, ontos — існае і genesis — паходжанне, развіццё.]

антагенеты́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да антагенезу (антагенезісу); які звязаны з індывідуальным развіццём жывёльнага або расліннага арганізма. Антагенетычнае развіццё арганізма.